نگاهی اجمالی به جمهوری خلق چین
قرن ها کشور چین مهد تمدن و پیشگام در علم و دانش و هنر بود ولی در قرن 19و اوایل قرن 20 این کشور گرفتار مشکلات متعددی ازجمله آشوب و نا آرامی در شهرها، قحطی های شدید و شکستهای نظامی شد و مورد هجوم خارجی ها قرار گرفت. بعد از جنگ جهانی دوم، حزب کمونیست چین طی انقلابی به رهبری Mao Zedong قدرت چین را به دست گرفت و با ایجاد حکومت سوسیالیستی تغییراتی در جامعه چین پدید آورد که طی آن نظارت شدیدی بر زندگی روزانه افراد وجود داشت.
بعد از سال 1978رهبر موفق چین Deng Xiaoping و دیگر رهبران آن کشور تمام سیاست و تلاش خود را بر روی پیشرفت اقتصادی و تجارت جهانی متمرکز کردند که نتیجه آن بازدهی 4سایر 23%برابر در سال 2000 بود و باعث شد استانداردهای زندگی اکثر مردم این کشور تغییر کند و بهبود یابد و این در حالی اتفاق افتاد که نظام سیاسی سوسیالیستی همچنان با قدرت در آن کشور برقرار است. از اوایل دهه 1990چین همواره حضور جهانی خود و مشارکت با سازمانهای بین المللی را افزایش داده است .
جغرافیای کشور چین
کشور چین در آسیای شرقی و هم مرز با دریای شرق چین، خلیج کره، دریای زرد و دریای جنوب چین و بین کشورهای کره شمالی وویتنام واقع شده است.
| مختصات جغرافیایی | 35 شمالی ، 105 شرقی |
| موقعیت در نقشه | قاره آسیا |
| مساحت چین | 9.596.960 کیلومتر مربع |
| خشکی | 9.326.410 کیلومتر مربع |
| آب | 270.550 کیلومتر مربع |
| مرزهای خشکی | 22.457 کیلومتر مربع |
| خط ساحلی | 14.500 کیلومتر مربع |
کشورهای هم مرز:

· افغانستان 91 کیلومتر
· بوتان 477 کیلومتر
· میانمار (برمه)2129 کیلومتر
· هند 2659 کیلومتر
· قزاقستان 1765 کیلومتر
· کره شمالی 1325 کیلومتر
· قرقیزستان 1063 کیلومتر
· لائوس 475 کیلومتر
· مغولستان 4630 کیلومتر
· نپال 1389 کیلومتر
· پاکستان 438 کیلومتر
· روسیه (شمال شرقی) 4133 کیلومتر
· روسیه (شمال غربی) 46 کیلومتر
· تاجیکستان 477 کیلومتر
· ویتنام 1297 کیلومتر
مرزهای بومی و محلی: هنگ کنگ 23 کیلومتر،ماکائو 3 کیلومتر
وضع دریایی: دریای محلی: 12مایل دریایی
مناطق مجاور و متصل: 24مایل دریایی
مناطق ویژه اقتصادی: 200 مایل دریایی
فلات قاره : 200 مایل دریایی
آب و هوا : چین کشوری است با آب و هوایی کاملا مختلف و گوناگون: گرمسیر در جنوب و نیمه قطبی در شمال
نوع زمین : اکثرا کوهستانی،جلگه های مرتفع،بیابان در غرب کشور و دشت های هموار و دلتاها و تپه ها در شرق چین به چشم می
خورد .
ارتفاعات : پایین ترین نقطه : 154 متر ، Turpan Pendi
بالاترین نقطه: 8884 متر، کوه اورست
منابع طبیعی: زغال سنگ- سنگ آهن- گاز طبیعی- جیوه- قلع- تنگستن- سنگ سرمه منگنز- مولیبدنوم- وانادیوم- مگنتیت-
آلومینیوم- سرب-روی- اورانیوم و بزرگترین مولد برق در جهان
زمین های قابل استفاده : (سال 2018)
زمین زراعی 57.4 درصد،محصولات دائمی 1.6 دردصد
زمین های قابل آبیاری :11/3 درصد ،جنگل 22/3 درصد ، سایر 23 درصد
خطرات و بلایای طبیعی: طوفانهای مکرر(هر 5 سال در جنوب و سواحل و کرانه ها)، سیل های ویرانگر- زلزله- خشکسالی- رانش
زمین

مسائل و مشکلات محیطی: آلودگی هوا(گازهای گلخانه ای و گازهای دی اکسید گوگرد)که در اثر بارش اسیدی محصولات زغال
سنگی ایجاد می شوند.- کمبود آب مخصوصا در شمال کشور- آلودگی آب ناشی از زباله- جنگل زدایی- از بین رفتن یک پنجم از
زمینهای کشاورزی از سال 1949 در اثر فرسایش خاک و در جهت پیشرفت و توسعه اقتصادی- کویرزایی
توافقات بین المللی محیط زیستی : پروتکل محیطی مربوط به قطب جنوب- قرارداد قطب جنوب- گونه های زیستی- تغییرات آب
و هوایی-پروتکل تغییرات آب و هوایی کیوتو- کویرزایی- گونه های به مخاطره افتاده- زباله های خطرناک- قانون دریا- دامپینگ
دریایی- حفاظت از لایه اوزون- آلودگی در اثر حمل و نقل کشتیها- چوب های ساختمانی مناطق گرمسیری- تالاب شکار نهنگ
جمعیت
میزان جمعیت: 1.416 میلیارد نفر (2024)، رتبه 1 در جهان
نسبت جمعیت زنان و مردان :
- نوزاد:1.11 مرد/زن
- زیر 15 سال:1.16 مرد/زن
- 16-64سال:3.1 مرد/زن
- بالای 65 سال:0.9مرد/زن
نسبت جمعیت جوان و پیر: (2024)
- 0-14 سال: 3/16 % (122 میلیون مرد ،107 میلیون زن)
- 15-64 سال: 3/69 % ( 505 میلیون مرد ، 476 میلیون زن)
- بالای ۶۵ سال: 4/14 % (94 میلیون مرد ، 109 زن)
نسبت جمعیت باسواد و بی سواد: (سواد خواندن و نوستن برای افراد بالای 15 سال اجباری می باشد)
کل جمعیت 96.8 درصد (مرد: 98.5 درصد ، زن 95.2 درصد)
دین
دین رسمی: بودا
سایر ادیان: مسیحی، مسلمان، قومیتی، هندو، یهودی و …

زبان
زبان رسمی: استاندارد زبان چینی یا ماندرین (مبنی بر لهجه پکنی)
سایر زبان ها: یو (لهجه کانتونی)، وی(شانگهایی)، مینبی (مخصوص شهر فوژو)، مینان (تایوانی شیانگ)، گان، لهجه محلی هاکا، زبانهای اقلیت
مروری بر اقتصاد چین
نظام اقتصادی چین از اواخر سال 1970به سمت اقتصاد بازار محور که نقش اساسی در سطح جهانی داشته پیش رفت.چین از سال 1978 اصلاحات تدریجی به کار برد که موجب افزایش 19برابری تولید ناخالص داخلی شد. اصلاحات اقتصادی در چین با پایان بخشیدن به طرح های تعاونی کشاورزی آغاز شد و سپس به اقدامات دیگری از جمله آزادسازی تدریجی قیمت ها، غیرمتمرکز سازی مالی، افزایش استقلال شرکت های دولتی،ایجاد تنوع در نظام بانکی ،گسترش بازارهای سهام،رشد سریع بخش خصوصی و سرمایه گذاری و تجارت خارجی گسترش یافته است. بر اساس برابری قدرت خرید (PPP) که تنظیم کننده ی اختلاف قیمت است، چین در سال 2016 به بزرگترین اقتصاد در جهان تبدیل شد و برای اولین بار در تاریخ مدرن در سال 2014 از آمریکا پیشی جست. در سال 2010 چین به بزرگ ترین صادر کننده و در سال 2013 به بزرگ ترین مرکز تجاری تبدیل شد. درآمد سرانه چین همچنان پایین تر از میانگین جهانی است.
چین پس از چند سال نزدیک نگه داشتن نرخ پول رایج این کشور به دلار آمریکا، در جولای 2005 ارزش پول رایج خود را 1.2 درصد در برابر دلار آمریکا افزایش داد و به سیستم نرخ تبادل ارز انتقال پیدا کرد.از اواسط سال 2005 تا اواخر 2008 ارزش اندوخته RMB در برابر دلار آمریکا بیش از 20 درصد بود اما نرخ ارز از زمان شروع بحران مالی جهانی تا ژوئن 2010 نسبت به دلار ثابت ماند تا اینکه مجددا در سال 2010 ارزش یوان به تدریج افزایش یافت.در سال 2015 بر اساس People’s Bank of China به به تبدیل پذیری کامل یوان پس از پذیرش آن در صندوق بین المللی پول ادامه خواهد داد.

از سال 2011 رشد اقتصادی چین کاهش یافت. دولت چین با چالش های اقتصادی بسیاری روبرو شد، از جمله: 1- کاهش نرخ ذخایر بالای داخلی و متعاقبا مصرف پایین داخلی، 2- خدمات رسانی به بدهی های بالا برای حفظ ثبات مالی، 3- ایجاد مشاغلی با حقوق و مزایای بیشتر برای تشویق طبقه متوسط جامعه از جمله مهاجران روستایی و فارغ التحصیلان دانشگاهی، 4- تعدیل سرمایه گذاری فکری در بخش املاک و مستغلات، 5- افزایش نرخ رشد بهره وری از طریق تخصیص سرمایه ی کافی. توسعه ی اقتصادی در استان های ساحلی نسبت به استان های داخلی پیشرفت بیشتری داشته است و تا سال 2014 بیش از 274میلیون کارمند مهاجر و وابستگان آن ها برای یافتن شغل به نواحی شهری بازگشتند. یکی از نتایج سیاست کنترل جمعیت چین – سیاست تک فرزندی-) که از سال 2016 به تمام خانواده ها اجازه داد دو فرزند داشته باشند (این است که چین به یکی از مسن ترین کشورها در جهان تبدیل شده است. تخریب
محیط زیست) آلودگی هوا، فرسایش خاک، کاهش سطح آب های زیر زمینی به ویژه در شمال (یکی دیگر از مشکلات بلند مدت است.
زمین های قابل کشت و زراعی چین به دلیل توسعه ی اقتصادی و فرسایش در حال نابودی است. دولت چین در تلاش است تا از منابعی بجز زغال سنگ نفت، ظرفیت تولید انرژی ایجاد کند و بر توسعه ی انرژی های جایگزین و هسته ای تمرکز می کند.
در سال 2016 چین توافقنامه ی پاریس (توافقنامه ی چندجانبه ای برای رویارویی با تغییرات جوی) را تصویب کرد و متعهد شد تا بین سال های 2025 و 2030 میزان انتشار دی اکسید کربن را کاهش دهد.
تولید ناخالص داخلی
- نرخ رشد واقعی تولید ناخالص داخلی: 6.14 درصد (2019)
- ذخایر ناخالص ملی: 44.2 درصد تولید ناخالص داخلی (2019)
- تولید ناخالص داخلی (نرخ تبادلات رسمی): 22100 دلار (2023)
- تولید ناخالص داخلی- میزان سرانه(ppp): 22 تریلیارد دلار و 526 میلیارد دلار (2019)
- تولید ناخالص داخلی- به تفکیک بخش (2017)
کشاورزی: 7.9 درصد
صنایع: 40.5 درصد
خدمات: 51.6 درصد
نیروی کار:
نیروی کار: 774 میلیون و 71 هزار نفر (2019)
نکته: تا پایان سال 2017 جمعیت آماده به کار (15-64) 1میلیارد و ۴ میلیون نفر بوده است
نیروی کار به تفکیک بخش های مختلف:
- کشاورزی: 27.7 درصد
- صنایع: 27.7 درصد
- خدمات: 43.5 درصد (برآورد سال 2016)
- جمعیت زیر خط فقر:0.6 درصد (2019)
بودجه:
درآمد: 2553 تیلیارد دلار آمریکا (2017)
هزینه ها: 3008 تریلیارد دلار (2017)
مازاد یا کسری بودجه:
3.8 درصد تولید ناخالص داخلی (2017)
نرخ تورم (هزینه مصرف): 2.8 درصد (2019)
تولیدات کشاورزی
برنج ، گندم، سیب زمینی، ذرت،آناناس،چای،ارزن،جو، سیب،پنبه،دانه های روغنی،گوشت خوک،ماهی
صنایع:
فراوری سنگ های معدنی، آهن، فولاد، آلومینیوم و سایر فلزات، ذغال سنگ، منسوجات و پوشاک، بنزین، سیمان، ماشین سازی، مواد شیمیایی،کالاهای مصرفی شامل پاپوش، اسباب بازی و الکترونیک، فراورده های غذایی، تجهیزات حمل و نقل شامل اتومبیل، لوکوموتیو و ماشین ریلی، کشتی، هواپیما، تجهیزات مخابراتی، وسایل نقلیه فضا نوردی بازرگانی، ماهواره
مبادلات تجاری چین با جهان :
این کشور در سال 2019 اولین صادرکننده و دومین واردکننده کالا بوده است و دومین اقتصاد بزرگ دنیا بر پایه تولید ناخالص داخلی را در اختیار دارد.
| سال | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | نیمه نخست 2020 | نیمه نخست 2021 | 2022 | 2024 | 2023 | هفت ماهه 2025 |
| صادرات (میلیارد دلار) | 2210 | 2340 | 2274 | 2097 | 2263 | 2494 | 2500 | 1101 | 1520 | 3719 | 6668 | 3508 | 2130 |
| واردات (میلیارد دلار) | 1950 | 1960 | 1673 | 1587 | 1843 | 2134 | 2070 | 930 | 1260 | 3142 | 3156 | 3122 | 1446 |
| تراز تجاری (میلیارد دلار) | 260 | 383 | 593 | 509 | 419 | 359 | 430 | 171 | 278 | _ | 3512 | _ | 684 |

عمده ترین اقلام کالاهای صادراتی کشور چین به جهان در سال 2023 میلادی
| رديف | نام كـالا |
| 1 | تجهیزات پخش |
| 2 | کامپیوتر |
| 3 | مدارهای مجتمع |
| 4 | پوشاک |
| 5 | قطعات ماشین آلات |
عمده ترین اقلام کالاهای وارداتی کشور چین از جهان در سال 2023 میلادی
| رديف | نام كـالا |
| 1 | نفت خام |
| 2 | مدارهای مجتمع |
| 3 | سنگ آهن |
| 4 | طلا |
| 5 | گاز طبیعی |
مبادلات تجاری ایران و چین در فاصله سال های 2010 الی 2025میلادی:
ارزش: میلیارد دلار
| سال | ارزش صادرات | ارزش واردات | حجم تجارت |
| 2010 | 24/18 | 09/11 | 33/29 |
| 2011 | 26/30 | 80/14 | 06/45 |
| 2012 | 93/24 | 61/11 | 54/36 |
| 2013 | 40/25 | 39/14 | 79/39 |
| 2014 | 46/27 | 34/24 | 80/51 |
| 2015 | 01/16 | 83/17 | 85/33 |
| 2016 | 42/16 | 81/14 | 23/31 |
| 2017 | 6/18 | 58/18 | 18/37 |
| 2018 | 03/14 | 09/21 | 13/35 |
| 2019 | 434/13 | 590/9 | 024/23 |
| 2020 | 41/6 | 51/8 | 92/14 |
| 2021 | 56/5 | 4/7 | 9/12 |
| 2022 | 9/6 | 13/8 | 1/15 |
| 2023 | 5/4 | 1/10 | 6/14 |
| 2024 | 44/4 | 93/8 | 37/13 |
| نیمه اول 2025 | 133/7 | 071/9 | 203/16 |
مهم ترین اقلام وارداتی ایران از چین و صادراتی از ایران به چین :
صادرات ایران به چین :
مهمترین اقلام کالاهای صادراتی جمهوری اسلامی ایران به کشور چین در نیمه اول 2025 میلادی
ارزش: میلیون دلار
| نوع كالا | ارزش |
| پروپان مايع شده در ظروف بزرگ | 1809 |
| بوتان مايع شده در ظروف بزرگ | 1037 |
| متانول | 626 |
| پلي اتيلن گريد فيلم با چگالي < ٩٤% | 451 |
| سنگ آهن و كنسانتره (غير از پيريت تفته شده) | 415 |
| كنسانتره آهن | 388 |
| پلي اتيلن گريد فيلم با چگالي ≤ ٩٤% | 250 |
| اتيلن گليكول | 213 |
| قير نفت | 202 |
| كاتد و قطعات كاتد از مس تصفيه شده | 197 |
| پلي اتيلن گريد بادي با چگالي ≤ ٩٤% | 166 |
| سایر | 1379 |
واردات ایران از چین :
مهمترین اقلام کالاهای وارداتی جمهوری اسلامی ایران از کشور چین در نیمه اول 2025 میلادی
ارزش: میلیون دلار
| نوع كالا | ارزش |
| اتومبيل سواري ≤ ١٥٠٠cc با ساخت داخل 20-50% | 386 |
| طلاي خام براي مصارف غيرپولي | 370 |
| قطعات منفصله خودرو بنزيني cc2000 (ساخت داخل <14%) | 250 |
| قطعات منفصله خودرو بنزيني cc2000 (ساخت داخل 14-30%) | 257 |
| قطعات خودرو با ساخت داخل 20-19% | 196 |
| اجزاء مدارهای مجتمع (IC) | 183 |
| موتورسیکلت ها با ساخت داخل 30-20% | 127 |
| وسایل نقلیه موتوری 1500-1000cc | 115 |
| الکترودهای زغالی برای کوره ها | 104 |
| سلولهاي فتوولتاييك (پنل خورشيدي) | 101 |
| قطعات تراكتور نيمه تريلر با ساخت داخل<14% | 99 |
| موتور پيستوني >1000cc | 98 |
| كريستالهاي مايع | 96 |
| قطعات خودرو حمل كالا ≤٥ تن | 95 |
| جعبه دنده اتوماتيك | 92 |
| ساير | 7927 |
منابع تامین انرژی
نسبت تولید و صادرات و یا واردات منابع انرژی :
- برق: (2023)
تولید : 883/5 تریلیارد کیلووات ساعت
مصرف : 894/8 تریلیون کیلووات ساعت
صادرات : 577/20 میلیارد کیلووات ساعت
واردات : 195/7 میلیارد کیلووات ساعت
- نفت خام:
تولید : 984/4 میلیون بشکه در روز (2023)
صادرات: 57310 بشکه در روز (2015)
واردات: 71/6 میلیون بشکه در روز (2015)
ذخایر تثبیت شده : 62/25 میلیارد بشکه در روز (1 ژانویه 2017)
- گاز طبیعی: (2023)
تولید : 402/239 میلیارد متر مکعب
مصرف: 341/395 میلیارد متر مکعب
صادرات : 025/6 میلیارد متر مکعب
واردات: 808/161 میلیارد متر مکعب

جایگاه در تولید یا مصرف :
| رتبه در تولید | رتبه در مصرف | |
| برق | 1 | 1 |
| نفت خام | 7 | – |
| گاز طبیعی | 6 | 3 |
جایگاه در واردات یا صادرات منابع انرژی:
| رتبه در صادرات | رتبه در واردات | |
| برق | 13 | 36 |
| نفت خام | 40 | 2 |
| گاز طبیعی | 35 | 3 |
مخابرات
- تعداد خطوط ثابت مورد استفاده :185 میلیون و 97 هزار
- تعداد خطوط تلفن همراه:1 میلیارد 672 میلیون
- کد اینترنتی کشور: cn.
- تعداد کاربران اینترنت:751 میلیون 886 هزار

حمل ونقل :
دریایی:110000 کیلومتر (2017)
کشتی حمل بار 7 فروند، کشتی فله بر 621 فروند ، کشتی حمل کالای عمومی 566 فروند ،حامل 10فروند ،کشتی تانکر مواد
شیمیایی 140 فروند ، کشتی کانتینربر 206 فروند ، کشتی حمل گاز مایع60۲. فروند ،مسافربری 9 فروند ،کشتی مسافربری/کالا 81
فروند ،کشتی حمل تانکر بنزین 264 فروند ،کشتی حمل کلای منجمد 33 فروند ،کشتی حمل وسایل نقلیه فروند8،تانکر مخصوص
2 فروند،کشتی حمل وسیله نقلیه 23 فروند ، کشتی های خارجی 22 فروند(اندونزی2،هنک کنگ 18 و ژاپن 2 فروند )
مهمترین بنادر چین عبارتند از : Shenzhen,Tianjin Dalian, Guangzhou, Ningbo, Qingdao, Qinhuangdao, Shanghai
جاده ای:
4,557,300 کیلومتر (سال2017)
هوایی:
| تعداد | رتبه در جهان | |
| فرودگاه | 552 (2025) | 16 (2024) |
| فرودگاه با باند آسفالت شده باند بیش از 3047 متر باند بین 2438 تا 3047 متر باند بین 1524 تا 2437 متر باند بین 914 تا 1523 کمتر از 914 متر | 510 (سال2019) 87 187 109 43 84 | – |
| فرودگاه با باند فرود ناهموار باند بیش از 3047 متر باند بین 2438 تا 3047 متر باند بین 1524 تا 2437 متر باند بین 914 تا 1523 کمتر از 914 متر | 23 (سال 2019) 2 0 1 7 13 | – |
| هلی کوپتر | 39 (سال2019) |
ریلی:
150000 کیلومتر (2021)
تعطیلات رسمی کشور چین
تعطیلات آخر هفته در کشور چین شنبه و یکشنبه می باشد و سایر تعطیلات رسمی به شرح زیر است :
1ژانویه …………………….. آغاز سال نو مسیحی
10فوریه ………………….. سال نو چینی(عید بهاره)
*تعطیلات سال نوی چینی عموما” بین یک تا دوهفته بطول می انجامد. ضمن اینکه سال نوی چینی بر اساس سال قمری محاسبه می
گردد که عموما” در ماههای ژانویه و فوریه در سالهای مختلف متغییر است .
5آوریل …………………. روز بزرگداشت مردگان
1ماه می(مه) ……………….روز کارگر
*این تعطیلی عموما” به مدت یک هفته بطول می انجامد .
1آگوست ………………….. روز آزادسازی ارتش ملی چین
1اکتبر …………………….. روز ملی چین
*تعطیلات روز ملی چین به مدت یک هفته بطول می انجامد .