پانزدهمین اجلاس سران کشورهای عضو همکاری‌های اقتصادی (اکو) در اوایل هفته جاری در عشق‌آباد (ترکمنستان) با حضور سران این نهاد منطقه‌ای برگزار شد. در حاشیه این اجلاس در راستای توسعه دیپلماسی منطقه ای، مذاکراتی با روسای جمهوری سایر کشورها انجام شد که به مرحله قرارداد نیز رسید.
توافق برای سواپ سالیانه ۲ میلیارد مترمکعب گاز از ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از مسیر ایران از جمله مهم‌ترین دستاوردهای حاصل شده در حاشیه این نشست بود.
آیت‌الله سید ابراهیم رییسی در این نشست تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران اولویت ویژه‌ای برای همکاری و مشارکت اقتصادی با کشورهای آسیایی به خصوص همسایگان خود در آسیای جنوبی، آسیای غربی، آسیای میانه و قفقاز قائل است.
رییس جمهوری افزود: اینک نیازمند دخالت جمعی دولت‌های عضو هستیم تا آثار مخرب همه‌گیری کرونا را از منطقه دور کنیم و مناسبات و تعاملات فی‌مابین را با شتاب مناسب و به کمک تجربه‌هایی که در حوزه سلامت و آموزش و تولید دارو داشته‌ایم، ارتقا دهیم.
توسعه مناسبات اقتصادی با اکو و کشورهای منطقه در دستور کار دولت
در همین راستا، مدیرکل دفتر اروپا و آمریکای سازمان توسعه تجارت ایران روز سه‌شنبه در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی با اشاره به جمعیت ۵۰۰ میلیون نفری کشورهای عضو سازمان همکاری های اقتصادی اکو، گفت: مجموع تجارت اعضا با جهان بیش از ۶۵۰ میلیارد دلار است که فرصت‌های بی‌شماری را برای افزایش حجم واردات و صادرات میان منطقه‌ای نشان می‌دهد.
«محمدرضا کریم‌زاده» با بیان اینکه توسعه تجارت با همسایگان اولویت دولت است، اظهار داشت: گسترش واردات و صادرات کشور در چارچوب برنامه های منطقه‌ای برنامه‌ریزی شده است که شامل اعضای سازمان اکو نیز می شود، زیرا این کشورها هم مرز بوده یا در پیرامون ایران هستند.
وی با تاکید بر اینکه توسعه صادرات کشور بر اساس اولویت‌بندی‌های منطقه‌ای برنامه‌ریزی شده است، خاطرنشان‌کرد: به غیر از هم‌مرزان ایران، مسیر کشورهای عضو اکو از همسایگان ایران می گذرد که پیش از این بارها دولت توسعه روابط با آنها را در دستور کار قرار داده است.
کریم‌زاده با بیان اینکه توسعه روابط با کشورهای عضو اکو علاوه بر تاثیر مستقیم بر تجارت، ظرفیت گسترش روابط اقتصادی را نیز افزایش می دهد، اظهار داشت: برنامه‌ها برای بهبود و افزایش در زمینه حمل و نقل و ترانزیت با این کشورها در جریان است.
مدیرکل دفتر اروپا و آمریکای سازمان توسعه تجارت ایران با اشاره به تجارت هفت میلیارد دلاری در سال ۹۹ با کشورهای عضو اکو، تصریح‌کرد: سهم واردات و صادرات با این کشورها از کل حجم تجارت کشور ۲۰ درصد بوده است، این در حالی بود که ظرفیت بسیار زیادی در این زمینه وجود دارد.
وی با اشاره به برنامه‌ریزی‌ها برای توسعه زیرساختی، همکاری‌های منطقه‌ای و موافقتنامه‌های دوجانبه و چندجانبه، تاکید کرد: مقرر شده تا سال ۱۴۰۴ به رشدی ۱۰۰ درصدی در صادرات دست پیدا کنیم که ۵۰ درصد آن سهم تجارت با کشورهای عضو اکو خواهد بود.
کریم‌زاده گفت: فعالیت گسترده کریدورها که عموما از ترکمنستان و ازبکستان می‌گذرند و توسعه تجهیزات زیرساختی آنها، ظرفیت صادراتی ایران را به سرعت افزایش می‌دهد، زیرا هم دسترسی به بازارها تسریع می‌شود و هم تجارت با کشورهای پیرامونی، شرایط را برای دستیابی به بازارهای جهانی مهیا می‌کند.
تجارت ۷ میلیارد دلاری با اکو در نیمه نخست ۱۴۰۰
۱۰ کشور ایران، پاکستان، ترکیه، افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان و جمهوری آذربایجان کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی اکو هستند.
بر اساس اعلام گمرک، در نیمه نخست امسال، حجم تجارت ایران با اعضای سازمان همکاری‌های اقتصادی اکو، ۱۵ میلیون و ۳۰۷ هزار تن کالا به ارزش هفت میلیارد و ۲۵۵ میلیون دلار بود که رشد ۶۷ درصدی در وزن و ۶۰ درصدی در ارزش کالای تبادل شده را نسبت به مدت مشابه نشان می‌دهد.
از مجموع کالای تبادل شده، ۱۲ میلیون و ۸۷۸ هزار و ۸۳۹ تن کالا به ارزش چهار میلیارد و ۵۵۵ میلیون و ۱۲۳ هزار و ۴۷۲ دلار، سهم صادرات و ۲ میلیون و ۴۲۸ هزار و ۷۸ تن به ارزش ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون و ۱۰۶ هزار و ۹۲۹ دلار نیز سهم واردات از ۹ کشور عضو سازمان همکاری های اکو بود.
ترکیه با هفت میلیون و ۲۱۴ هزار تن خرید کالا از ایران به ارزش ۲ میلیارد و ۳۰۸ میلیون دلار با رشد ۳۹۶ درصدی در وزن و ۲۴۷ درصدی در ارزش در رتبه نخست، افغانستان با خرید ۲ میلیون و ۵۱۶ هزار تن به ارزش ۹۹۹ میلیون دلار با کاهش ۲۵ درصدی در وزن و ۱۰ درصدی در ارزش در جایگاه دوم، پاکستان با خرید یک میلیون و ۳۶۱ هزار تن کالا به ارزش ۵۴۴ میلیون دلار با رشد ۴۱ درصدی در وزن و ۳۹ درصدی در ارزش در جایگاه سوم، ازبکستان با خرید ۴۱۱ هزار تن کالا به ارزش ۲۱۷ میلیون دلار با رشد ۴۳۸ درصدی در وزن و ۳۲۸ درصدی در ارزش در جایگاه چهارم و جمهوری آذربایجان با خرید ۳۸۹ هزار تن کالا به ارزش ۲۱۲ میلیون دلار با رشد ۲۲ درصدی در وزن و ۱۸ درصدی در ارزش در جایگاه پنجم صادرات ایران قرار گرفتند.
همچنین ترکیه با ۲ میلیون و ۱۱۸ هزار تن کالا به ارزش ۲ میلیارد و ۴۳۵ میلیون دلار ۸۷ درصد وزن و ۹۰ درصد ارزش، پاکستان با ۱۱۰ میلیون دلار و رشد ۱۳ درصدی، ازبکستان با ۶۶.۵ میلیون دلار و رشد ۵۴ درصدی، قزاقستان با ۳۲ میلیون دلار و رشد ۴۹ درصدی، جمهوری آذربایجان با ۲۲.۷ میلیون دلار و رشد ۱۰۱ درصدی، ترکمنستان با ۲۱.۵ میلیون دلار و رشد ۲۸۹ درصدی، افغانستان با ۶.۴ میلیون دلار و رشد ۴۱۶ درصدی، تاجیکستان با ۴.۷ میلیون دلار و رشد ۱۶ درصدی و قرقیزستان با ۱.۴میلیون دلار و کاهش ۵۱ درصدی در اول تا پنجم واردات به ایران قرار دارند.
بر اساس آخرین اعلام گمرک، کل تجارت خارجی کشور تا پایان آبان ماه ۱۱۰ میلیون و ۳۰۰ هزار تن کالا به ارزش ۶۳ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار بود که سهم صادرات ۸۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تن به ارزش ۳۱ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار و سهم واردات ۲۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تن کالا به ارزش ۳۲ میلیارد دلار بوده است.