نايبرئيس اتاق بازرگاني ايران و چين
دعواي زرگري ميان آمريكا و چين بر سر نرخ برابري دلار و يوان تمامي ندارد و هر از چند گاهي اين موضوع به چالش ميان دو كشور مبدل ميشود. اما بايد در نظر داشت كه هر موضوعي كه به نوعي با كشور چين مرتبط شود، موضوعي چند وجهي است و مورد توجه قرار دادن آن تنها از يك جهت نميتواند كمكي به حل موضوع كند. بسياري براي اين عقيدهاند كه چين به دليل انجام صادرات، تمايل زيادي به كم كردن نرخ يوان دارد و اين موضوع باعث آن شده است تا اين كشور در بازار كشورهاي ديگر نفوذ و در برابر آمريكا به عنوان بزرگترين اقتصاد جهان، زور آزمايي كند به نحوي كه آمريكا نيز از اين موضوع، بسيار متضرر شده است. اينگونه نگاه كردن به قيمت يوان در برابر دلار، يك نگاه يك وجهي است در حالي كه كشور چين در حال حاضر در برابر يك هزار و 400 ميليارد دلار كالايي كه به دنيا صادر ميكند، بيش از يك هزار ميليارد دلار واردات دارد آن هم در شرايطي كه هنوز قيمت مواد اوليه و انرژي بالاتر از زمان قبل از بحران جهاني است و عمده واردات چين نيز مربوط به مواد اوليه است بنابراين ميبينيد كه كم كردن نرخ يوان در تمامي موارد به نفع چين نيست و صادرات اين كشور تنها 400 ميليارد از واردات آن بيشتر است.
توجه ديگر اين موضوع آن است كه چين بيش از دو هزار و 400ميليارد دلار ذخيره ارزي دارد بنابراين به راحتي نسبت به ارزان و يا گران كردن يوان تصميمگيري نميكند. در اين ميان، بحث سياسي ميان آمريكا و چين در مورد مناقشات اين دو كشور نيز بيتاثير نيست. چرا همواره چين و آمريكا بر سر اين موضوع درگير ميشوند؟
تغییرات نرخ یوان چرا چين در اين زمينه مشكلي با اروپا ندارد؟
بايد توجه داشت كه مناقشات سياسي مانند موضوع تبت، تايوان و دارفور باعث ميشود كه در برخي موارد سياست، اقتصاد را تحتتاثير قرار دهد و دادن برخي امتيازات اقتصادي براي به دست آوردن برخي امتيازات سياسي باشد. چين در مقطعي از زمان مسائل اقتصادي خود را از كانالهاي سياسي انجام ميداد اما در حال حاضر داراي قدرتي است كه ميتواند مسائل سياسي را با بازيهاي اقتصادي هدايت كند. البته آمريكا نيز به عنوان قدرت اول اقتصادي جهان، دست روي دست نميگذارد تا چين هر كار كه خواست انجام دهد اما به نظر ميرسد در اين ميان قدرت چين رو به افزايش است همين مثال بس كه در شرايط فعلي نرخ رشد اقتصادي كشورهايي كه با رشد مواجه بودهاند بين يك تا سه درصد است، در حالي كه نرخ رشد اقتصادي بسياري از كشورها منفي است اما چين در همين شرايط و در 9 ماهه ابتداي سال جاري ميلادي، نرخ رشد بالاي 9 درصد را تجربه كرده و در صدد كنترل آن است. شايد به همين دليل است كه در مدت اخير، اين كشور به ارزش يوان اضافه ميكند بهطوريكه از اوايل سپتامبر تا به امروز نرخ يوان 2 تا 2.5 درصد افزايش يافته و نرخ برابري دلار به يوان از 6.73 به 6.5 دلار رسيده است چرا كه كشور چين در شرايط فعلي ميخواهد با كنترل نرخ رشد، بازار گردش داخلي خود را اداره كند. چين بعد از بحران جهاني بهوجود آمده تصميم گرفت بخشي از نرخ رشد خود را به جاي صادرات با انجام كارهاي عمراني در كشور مانند ساختن ريل و راهآهن تحقق بخشد. اجراي اين برنامه باعث شد، نيروي كار زيادي در داخل كشور چين مشغول به كار شوند كه در نهايت چين بحران را پشت سر گذاشت و يكي از معدود كشورهايي بود كه نرخ رشد قبل و بعد از بحران آن، تغيير چنداني نسبت به هم نداشتند. بنابراين چين با توجه به شرايط خود، نسبت به بالا و يا پايين كردن نرخ يوان تصميمگيري ميكند و با توجه به شرايط گاهي به اين بازي زرگري تن ميدهد و يوان را گران ميكند. البته به نظر ميرسد طي يك يا دو ماه آينده، نرخ يوان بازهم كاهش يافته و نرخ برابري دلار به يورو به 6.7 برسد. البته نرخ نوسانات يوان همواره 2 تا 2.5 درصد است كه چين آن را براساس منابع و برنامههاي اقتصادي خود تعريف ميكند.