۹ گام واردات کالا و مهم‌ترین ریسک‌های وارداتی را بشناسید.
شاید این‌گونه تصور شود که واردات تنها مختص دولت و افراد خاصی است که از اختیارات ویژه‌ای برخوردارند، اما بر خلاف این تصور، قوانین تجاری کشور این اجازه را به مردم داده است که وارد کار تجارت و واردات کالا شوند. واردات کالا شامل چند مرحله است؟
مراحل واردات کالا از ۹ گام تشکیل شده است. این گام‌ها و ریسک‌های آن را بخوانید.
پیش‌درآمد واردات
یک فعال اقتصادی قبل از آشنایی و ورود به مراحل انجام واردات کالا باید با مجموعه قوانین و مقررات مرتبط با تجارت خارجی آشنا شود. این قوانین شامل قانون مقررات صادرات و واردات، آیین‌نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات، قانون و آیین‌نامه امور گمرکی، کتاب مقررات صادرات و واردات و بخشنامه‌های اجرایی مرتبط می‌شود.
۹گام واردات
اول: نخستین مرحله برای انجام واردات دریافت «کارت بازرگانی» است. بدون اخذ کارت بازرگانی در ایران امکان واردات کالا وجود ندارد. البته در بسیاری از کشور‌ها اگرچه کارت بازرگانی وجود ندارد، اما ابزار‌های دیگری مانند کد اقتصادی و یا سایر ابزار‌ها برای شناسایی هویت تاجر وجود دارد.
دوم: گام بعدی مربوط به انتخاب حوزه فعالیت است. یک فعال اقتصادی بعد از دریافت کارت بازرگانی، باید زمینه‌ای که می‌خواهد در آن فعالیت کند، مشخص کند. این که چه کالایی را از چه کشوری می‌خواهد وارد کند. برخی از تجار ممکن است با یک کشور خاص کار کنند و برخی دیگر ممکن است بتوانند همزمان با چند کشور کار کنند.
در این بخش آشنایی با فهرست کالا‌هایی که امکان واردات آن وجود دارد، ضروری است، زیرا در مورد ایران ورود فهرست طولانی از کالا‌ها به کشور ممنوع است؛ بنابر این، آشنایی تاجر با کالا‌های مجاز و ممنوعه ضروری است.
سوم: آشنایی با مقررات روز، گام سومی است که یک فعال اقتصادی باید آن را انجام دهد. با توجه به تغییر قوانین و مقررات، فعال اقتصادی باید به طور روزانه پیگیر اخبار باشد و داده‌های مربوط به حوزه خود را دنبال کند. این کار به خصوص در ایران که سرعت تغییرات قوانین و مقررات زیاد است، کاملا ضروری است. چون ممکن است برای مقطعی ورود کالایی ممنوع یا آزاد شود.
چهارم: انتخاب مبدأ وارداتی، گام بعدی است که باید انجام شود. در این مرحله باید با کشور هدف وارد گفتگو و مذاکره شد و بر سر مسائل مختلف به توافق رسید. در این مرحله باید درباره قیمت، کیفیت، مشخصات فنی، تعداد و نوع کالا وارد مذاکره شد تا در نهایت واردات کالا انجام شود. ضمن این که یک فعال اقتصادی باید یک آشنایی کلی با قوانین تجاری کشور هدف خود داشته باشد.
پنجم: درخواست جهت ارسال پرفرما یا همان پیش‌فاکتور، گام بعدی است. گامی که قبل از انجام ثبت سفارش ضروری است. در صورتی که مرحله چهارم با موفقیت طی شود و مذاکرات برای خرید کالا با موفقیت همراه باشد، خریدار کالا باید از فروشنده درخواست ارسال پیش فاکتور کند.
پیش‌فاکتور، سندی است که از سوی فروشنده برای خریدار کالا ارسال می‌شود که در آن اطلاعات کالا ذکر شده است. برخی از این اطلاعات شامل کرایه، قیمت، وزن، تعداد، نوع ارز و مشخصات فروشنده و خریدار می‌شود.
ششم: در این گام، نوبت به ثبت سفارش کالا می‌رسد. ثبت سفارش کالا خود دارای مراحل طولانی و مختلفی است و معمولا کالا به کالا متفاوت است. هر چند برخی مراحل برای کلیه کالا‌ها یکسان است. متولی ثبت سفارش در ایران در سال‌های قبل سازمان توسعه تجارت بود و اکنون فرایند آن زیر نظر وزارت صمت انجام می‌شود.
جهت ثبت سفارش باید به سامانه جامع تجارت مراجعه کرد و مراحل و گام ثبت سفارش را انجام داد.
هفتم: در این گام، فرایند تخصیص ارز انجام می‌شود. تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی انجام می‌شود که در حال حاضر سامانه نیما محل اصلی برای تخصیص ارز در ایران است. البته تخصیص ارز می‌تواند به روش‌های دیگری مانند صرافی‌ها و بانک‌ها نیز انجام شود.
در ایران، یکی از مشکلات اصلی که تجار در فرایند واردات با آن مواجه هستند، تخصیص ارز است که بعضا باعث مشکلاتی مانند دپوی کالا‌ها در گمرکات می‌شود.
هشتم: این گام مربوط به حمل و نقل و بیمه کالا است. حمل و نقل کالا به روش‌های مختلفی از جمله حمل و نقل جاده‌ای، ریلی، هوایی و دریایی انجام می‌شود که بسته به ضرورت و توافق با فروشنده، یکی از این روش‌ها انتخاب می‌شود. در این مرحله لازم است با یک شرکت بیمه درباره بیمه کردن کالا به توافق رسید.
نهم: مربوط به ترخیص کالا از گمرک می‌شود. پس از طی شدن هشت مرحله قبلی، نوبت به ترخیص کالا از گمرک می‌رسد. ترخیص کالا خود مراحل مختلفی دارد. در این مرحله واردکننده باید اسناد و مدارک مربوط به کالای مورد نظر را به گمرک ارائه دهد و پس از طی مراحلی و پرداخت هزینه‌ها کالا را دریافت کند.
ریسک‌های واردات
واردات کالا در دنیای امروز به دلیل پیچیده شدن ساختار‌های اقتصادی و سیاسی با ریسک‌های مختلفی نیز روبرو است. بر این اساس، گام اولیه واردات، مدیریت کردن خطرات و ریسک‌ها است. بخشی از این ریسک‌ها باید از سوی دولت‌ها مدیریت شود و برخی دیگر از سوی خود اشخاص. این کار باید با شناخت قوانین، مقررات، آیین‌نامه‌ها و همین‌طور، مناسبات تجاری در عرصه بین‌المللی، انجام شود.
برخی از ریسک‌هایی که به‌طور عمومی پیش روی واردات کالا قرار دارد، شامل ریسک‌های سیاسی، حمل و نقل، قرنطینه، نرخ ارز و تغییر قوانین می‌شوند.
خبرگزاری صدا و سیما