اعضاي انجمن پيشگامان اقتصاد در ايسنا، طرز فكر پدرخواندگي نداريم ،
دولت از اتاق بازرگاني طلبكار است.
دولت از اتاق بازرگاني طلبكار است.
“انجمن پيشگامان اقتصاد کشور” از جمله تشكل‌هايي است كه با وجود اينكه مراحل ثبت خود را در وزارت كشور سپري مي‌كند و در حوزه‌هاي مختلف اقتصادي فعال است اما اين روزها خود را مهياي حضور در هفتمين دوره انتخابات هيات نمايندگان اتاق بازرگاني مي‌كند.
اين تشكل كه چندي پيش با صدور اطلاعيه‌اي با عنوان «پيشگامي اقتصاد ملي در عرصه جهاني، هدف نهايي پيشگامان اقتصاد کشور» اعلام موجوديت كرد، يكي از اهداف خود را حضور جدي در انتخابات چهارم اسفند ماه اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران اعلام كرده است.
مجيدرضا حريري، دبيرکل انجمن، فريال مستوفي و مهدي چنگيزي آشتياني از اعضاي ارشد اين انجمن با حضور در خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) ضمن تشريح فعاليت‌ها و برنامه‌هاي انجمن به پرسش‌هاي خبرنگاران ايسنا درباره اقتصاد كشور و نوع حضور آنها در انتخابات اتاق بازرگاني پاسخ دادند.
فريال مستوفي در پاسخ به خبرنگار ايسنا مبني بر اينكه اتاق بازرگاني چه نقشي را در تعاملات و مبادلات اقتصادي ايران ايفا مي‌كند، مي‌گويد: اتاق بازرگاني كه خود را پارلمان بازرگانان ايران مي‌داند، پيشكسوتي است كه چشم همه به آن است. اتاق بازرگاني بايد فعاليت خود را در بعد اقتصادي و دادن راه حل‌هاي اقتصادي براي مردم جلو ببرد و بيشتر كار كند. به‌خصوص كه نماينده بخش خصوصي است. در كشور ما همواره صحبت از بخش خصوصي مي‌شود اما بخش خصوصي به معناي واقعي نداريم.
وي با بيان اينكه با وجود تاكيد اصل 44 قانون اساسي مبني بر قدرت گرفتن بخش خصوصي مي‌بينيم كه اكثر واگذاري‌ها به شركت‌هاي شبه دولتي انجام مي‌شود، ادامه مي دهد: اتاق بازرگاني بايد حداقل سعي مي‌كرد اين موضوع را به گوش مقامات برساند و به عنوان نماينده بخش خصوصي مشكلات را با دولت مطرح كند. اتاق بايد از آن چيزي كه در اين سال‌هاي اخير بوده، فعال‌تر باشد.
مهدي چنگيزي در ادامه صحبت‌هاي مستوفي با اشاره به اينكه كارآفرينان با نيت ايجاد ارزش افزوده فعاليتي را شروع مي‌كنند، تصريح مي‌كند: طي 30 سال گذشته جناح‌هاي متفاوتي را در بخش‌هاي مجريه، مقننه و قضاييه داشته‌ايم ولي هيچ گاه كارآفرين، كار خود را به دليل مسئوليت نوع جناح در اين سه قوه، تعطيل نكرده است لذا از آن جايي كه يكي از وظايف اتاق بازرگاني ايجاد هماهنگي بين بخش خصوصي و قواي سه گانه است، بايد اين فعاليت را مجزا از نگرش‌هاي فردي خود و يا به دور از نگرش‌هاي افرادي كه امروز متصدي اين قوا هستند، انجام دهد. اين ارتباط و هماهنگي نيز در راستاي توسعه اقتصاد كشور بايد انجام شود. نمي‌توان گفت كه اتاق بازرگاني گرايش بيشتري به قوايي خاص دارد و اگر چنين بوده، اشتباه است؛ چرا كه نماينده بخشي هستند كه خيلي كسب و كار و فعاليت آنها به طرز فكر جناح حاضر كاري ندارد بنابراين كار اتاق بازرگاني هماهنگي با سه قوه براي توسعه اقتصاد كشور است.
مجيدرضا حريري هم در پاسخ به اين پرسش كه آيا اتاق بازرگاني مي‌تواند نماينده كلي بخش خصوصي باشد؟ مي‌گويد: مي‌توان از وجوه مختلف به اينكه اتاق بازرگاني نماينده بخش خصوصي هست يا نه، نگاه كرد؛ از برخي از وجوه هست و از وجوه ديگر نيست. در تعاريف از اتاق بازرگاني به عنوان تشكل تشكل‌ها و پارلمان بخش خصوصي ياد مي‌شود و بايد نماينده بخش خصوصي باشد اما واقعيت اين است كه تا سه‌چهار سال پيش ابزار قانوني براي ورود به عرصه اقتصاد در دست بخش خصوصي نبود.
وي خاطرنشان مي‌كند: اكنون نظام تصميم گرفته است كه بار اقتصاد را بر دوش بخش خصوصي بگذارد؛ اين موضوع تصميم كلي نظام است و صداي واحدي است كه از نظام فارغ از نگاه مديران مياني بيرون مي‌آيد. صداي نظام اين است كه بايد بخش خصوصي بخش عمده‌اي از اقتصاد را اداره كند. اين كه اين اتفاق در عمل افتاده يا نه، مطابق آمارهاي مراجع رسمي قابل ارزيابي است. قطعا به ضعم مسئولان اصلي مملكت در قواي سه گانه و رهبري با انتقادهايي كه شنيديم يعني اين اتفاق، به صورت درست صورت نگرفته است.
حريري با اشاره به اينكه اكنون خيلي به دنبال ميزان تقصير قوه مجريه و اتاق بازرگاني نيستيم، تصريح مي‌كند: اين موضوع چيزي را حل نمي‌كند، بايد به دنبال اين باشيم كه در آينده چه بايد كرد. من شخصا به اين معتقد نيستم كه خيلي بپردازيم به نواقض اجراي كار. اين حق را براي خود محفوظ داريم كه مديراني كه در سال‌هاي اخير اتاق تهران و اتاق ايران را اداره مي‌كردند كارنامه خود را ارائه دهند. مديري كه در انتخابات نيامده را مي‌توان بازخواست كرد اما مديري كه دوباره وارد صحنه انتخابات مي‌شود احتياجي به خواست ما نيست، طبيعي است كه اين افراد با كارنامه خود به ميان بيايند.
وي با تاكيد بر اينكه پنج‌شش اتفاق بزرگ اقتصادي در سال‌هاي اخير رخ داده است كه شامل اصل 44، واگذاري به بخش خصوصي، هدفمندكردن يارانه‌ها، طرح تحول اقتصادي، چشم‌انداز 20 ساله و مواردي از اين دست مي‌شود، اظهار مي‌كند: به نظر من اتاق بايد در همه اين موارد نقش تاثيرگذار داشته باشد. آنچه قانون براي اتاق تعريف كرده اين است كه اتاق بازرگاني به منظور كمك به فراهم آوردن موجبات رشد و توسعه اقتصاد كشور، تبادل افكار و بيان آراء و عقايد مديران صنعتي، معدني، كشاورزي و بازرگاني تشكيل شود. به نظر من اتاق اول بايد اين كار را بكند.
حريري مي‌گويد: اگر تبادل افكار اتفاق بيافتد، نتيجه آن مي‌تواند دسته بندي شود و برود به سمت اهداف و وظايفي كه براي اتاق طرح شده است، اهداف و وظايف آن را نيز قانون مشخص كرده است. كسي كه وارد صحنه انتخابات مي‌شود بايد براساس قانون اتاق صحبت كند. كسي كه مدير اتاق مي‌شود بايد براساس قوانين موجود حركت كنيم و اگر اعتراض داريم با قوه مقننه صحبت كنيم، كما اينكه، قانون جديد اتاق بازرگاني چند سالي است كه در مجلس معطل است. اتاق بايد به عنوان يكي از تاثيرگذارترين نهادهاي بخش خصوصي مطرح باشد.
حريري تاكيد مي‌كند كه ما در انتخابات اتاق تحت نام انجمن شركت نمي‌كنيم بلكه تشكلي به نام «پيشگامان اقتصاد كشور» هستيم. انجمن ما در حال ثبت است و تا زماني كه اين انجمن در وزارت كشور ثبت نشده، از اين اسم قانونا استفاده نمي‌كنيم.
دبيرکل تشكل پيشگامان اقتصاد كشور با تاكيد بر اينكه كمبودهاي موجود ما را به اين گردهمايي واداشت، مي‌گويد: اتاق با محافل آكادميك و نظريه پردازان اقتصادي ارتباط تعريف شده ارگانيك ندارد. اتاق حتي با بخش دولتي اقتصاد يك تعريف تثبيت شده ارگانيك نداشته و سازمان يافته جلو نمي‌رود. به نظر ما اقتصاد يك كليت است و اتاق هم يكي از نهادهايي است كه در اقتصاد هست. براي مثال اتاق در بخش كشاورزي تنبل است در حالي كه در برنامه پنجم براي اين بخش نقش 35 درصدي در اقتصاد كشور لحاظ شده است. چگونه مي‌توان فعال اقتصادي بود و به 35 درصد اقتصاد اصلا نگاه كرد و براي آن برنامه نداشت؟
* رابطه ارگانيك بين اتاق و دولت وجود ندارد
وي ادامه مي‌دهد: واقعيت اين است كه طبق آمار بخش دولتي بيش از 80 درصد اقتصاد را هندل مي‌كند و حدود 40 درصد توليدات، توليدات بخش دولتي است، اين موارد را نمي‌توان ناديده گرفت آنچه باعث احساس كمبود مي‌شد، اين موضع گيري‌ها بود. شهادت مي‌دهم كه در مورد تمام اين اتفاقات بزرگي كه در اقتصاد ما افتاد، از اتاق نظر خواسته شده است اما يك شكل رفتار اين است كه بنشينيم تا دولت و مجلس از ما بخواهد نظر دهيم و يك شكل ديگر اين است كه خود را صاحب خانه بدانيم و نظرات خود را بيان كرده، پيگير باشيم. اين اتفاق به صورت جدي در اتاق نيفتاده است يعني يك رابطه ارگانيك با تمام سطوح اقتصادي موجود در مملكت در اتاق نديديم. اين كمبود باعث شد كه دور هم جمع شويم و براساس كمبود و براساس آنچه فكر مي‌كرديم اتاق بازرگاني بايد عمل كند برنامه‌هايي به عنوان پيشنهاد داريم.
مستوفي درباره توصيه‌هاي انجمن براي بخش سرمايه گذاري با اشاره به مساله چشم‌انداز 20 ساله مي‌گويد: براي پيشرفت يك مملكت سرمايه‌گذاري خارجي يكي از موارد اساسي براي آوردن نوآوري و فناوري است. بايد براي آوردن تكنولوژي جديد تشويق به سرمايه گذاري خارجي كنيم. اصولا كار سرمايه گذار سياسي نيست بلكه به دنبال پول است. هنگامي كه سرمايه گذار قادر است در تمام دنيا سرمايه گذاري كند، بايد فضا را براي جذب سرمايه گذار خارجي در ايران فراهم شود. اينكه فقط شعار دهيم، فايده‌اي ندارد. حجم سرمايه گذاري در ايران نسبت به همه دنيا پايين است. درست است كه صحبت از رشد چند درصدي مي‌كنيم اما رشد را چه مي‌بينيم؟
* بايد از حالت محافظه كاري دور شويم
وي ادامه مي‌دهد: در چشم انداز 20 ساله ساليانه چيزي حدود 50 ميليون دلار نياز داريم، شخصا چنين تصويري براي من دور از ذهن است كه با موقعيت موجود سالي 50 ميليون دلار جذب سرمايه‌گذاري كنيم، نياز به كار بسيار هست. شخصا توقع ندارم كه ظرف دوسه سال به اين سقف برسيم اما خوب است كه اين كار را شروع كنيم. براي اين مساله اتاق بازرگاني پيش قدم نبوده است.
مستوفي درباره نقش آفريني اتاق با تاكيد بر اينكه بخش خصوصي بايد صداي خود را بلند كند و از خواسته خود را از دولت بخواهد، مي‌گويد: در ايران متاسفانه خيلي خودسانسوري داريم در صورتي كه من خيلي از مطالب را مي‌گويم و مي‌بينم كه نه تنها اشكالي پيش نمي‌آيد، استقبال هم مي‌شود. بايد قدري از حالت محافظه كاري دور شويم. يكي ازمشكلاتي كه در ايران هست اين است كه دنبال صندلي هستيم، فكر مي‌كنيم اگر حرفي بزنيم صندلي را از ما مي‌گيرند. اتاق به عنوان بخش خصوصي بايد به دولت پيشنهاد و پيگيري كند.
وي با تاكيد بر اينكه قوانين سرمايه‌گذاري ما روي كاغذ، يكي از بهترين قوانين است اما فقط روي كاغذ است، يادآور مي‌شود: هنوز تشكيلات شفافي نداريم. قوانينن مالياتي، گمركي، قانون كار و … شفاف نبوده، جزيره‌اي است و شخصي تصميم گيري مي‌شود. وقتي اين مشكلات بوجود مي‌آيد، بايد حداقل اين‌ها را با دولت طرح كنيم اما احساس كردم كه خيلي‌ها سكوت مي‌كنند.
* دولت در سرمايه‌گذري بسيار جلوتر از بخش خصوصي است
حريري در ادامه صحبت‌هاي مستوفي مي‌گويد: در اين چند سال اخير علاوه بر قوانين، دفتري به نام خدمات سرمايه گذاري تشكيل شده و خيلي چيزها تغيير كرده است. موضوع خيلي تفاوت كرده اما عملكرد دولت بسيار جلوتر از بخش خصوصي است. يعني اتاق هيچ كاري براي بخش خصوصي، هيچ كار تبليغي براي جذب سرمايه گذار نكرده است.
چنگيزي با اشاره به چرايي تشويق اين گروه تصريح مي‌كند: وقتي پتانسيل ايران را مي‌بينيم و به آمار مي‌نگريم، مي‌بينيم، كليه افرادي كه دست اندركار هستند براين باورند كه پتانسيل ما بيشتر است اما جلو نمي‌رويم. چرا؟ يكي از موضوعات برگزاري سمينارهاي اتاق بازرگاني توسعه روابط است، مي‌بينيم كه سايت اتاق ايران سرفصلي تحت عنوان سرمايه‌گذاري ندارد. واقعا احساس مي‌كنم كه دولتي‌ها در اين بخش خيلي خوب كار كردند. وقتي ما خودمان جلو نمي‌رويم. انتظار هم نبايد داشته باشيم دولت وارد شويم. سرمايه‌گذاري نه تنها توسعه روابط است بلكه موضوع پايدار بودن سيستم سياسي مملكت است. چون سيستم بازرگاني هميشه مي‌تواند دچار نوسانات سياسي شود ولي در جهت پايدار كردن روابط سياسي هميشه موضوعات سرمايه گذاري مهمترين موضوع است.
وي ادامه مي دهد: اگر امروز تعداد سرمايه‌گذاران اروپايي خيلي زياد بودند شايد دولت اروپا، بازرگانان و سياست مداران ما را اين‌طوري نمي‌توانستند درگير تحريم كنند. توسعه روابط يكي از وظايف اتاق بازرگاني در راستاي توسعه اقتصاد است. در طول چهار سال گذشته درگير موضوع تحريم بوديم؛ قسمت عمده تحريم مربوط به بخش خصوصي است. علي‌رغم اينكه كشورهاي طراحي كننده تحريم اعلام كردند كه ما نمي‌خواهيم بخش خصوصي تحت تاثير قرار بگيرد ولي عملا اين بخش تحت تاثير قرار گرفته است و متاسفانه اتاق بازرگاني علي رغم امكاناتي مانند عضويت در ICC (اتاق بازرگاني بين‌المللي) كه مي‌توانست اعلام كند بخش خصوصي نبايد درگير اين تحريم‌ها شود، از اين موضوع استفاده نكرد و سكوت كرد.
* مي‌توانيم بهتر از منافع ملي دفاع كنيم
چنگيزي با اشاره به اينكه از دو سال گذشته در گير هدفمند كردن يارانه‌ها هستيم، اظهار مي‌كند: يكي از بخش‌هاي عمده اقتصاد، تست صنعت ماست و اتاق بازرگاني بايد با دولت مردان براي برنامه‌ريزي در حوزه صنعت درگيري بيشتري مي‌داشت. در 9 ماه گذشته صادرات غير نفتي ما افزايش پيدا كرده است ولي با هدفمندكردن يارانه‌ها و ثابت نگه داشتن نرخ ارز آيا بر اين باور نيستيم كه صادرات خود را از بين مي‌بريم؛ از بين بردن صادرات تنها به معناي درآمد كمتر براي مملكت نيست، به اين معناست كه سرمايه‌اي كه براي شناسايي و ورود به يك بازار خرج شده را از دست مي‌دهيم.
وي تصريح مي‌كند كه معتقديم افرادي كه در گروه خود داريم دلسوزانه‌تر و فعال‌تر مي‌توانند موضوعاتي كه مرتبط با بازرگانان است را مطرح كرده و بهتر از منافع ملي دفاع كنند.
مستوفي در ادامه صحبت‌هاي چنگيزي مي‌گويد: سعي كرديم افرادي كه بازرگان و صنعت گر و درگير هستند، در گروه ما باشند نه افرادي كه به صورت تئوري وارد اقتصاد شدند؛ در كنار اين ويژگي افراد گروه از معلومات آكادميك هم استفاده مي‌كنند.
* دولت و بخش خصوصي مكمل هم در مديريت تحريم
حريري درباره سياست مشخص اتاق درباره تحريم مي‌گويد: دولت و بخش خصوصي مي‌توانند مكمل هم باشند و هر يك به تنهايي نمي‌توانند موضوع تحريم را در سطح بين‌المللي پيگيري كند. دولت محدوديت‌ها و مواضع سياسي خود را دارد. كساني كه تحريم كننده ما هستند مي‌گويند كه نمي‌خواهيم ملت ايران آسيب ببينيد؛ ملت ايران كيست؟ بخش خصوصي به عنوان فعال اقتصادي يعني ملت ايران. ما بايد از اين رخنه‌اي كه آن ها ايجاد كردند، استفاده كنيم. حركت كردن مهم است، ميزان به نتيجه رسيدن را نمي‌توان تضمين كرد. بايد به كشورهاي تحريم كننده مانند ژاپن بگوييم كه من و تو عضو يك ميز در اتاق بازرگاني بين‌المللي هستيم، چرا بخش خصوصي را تحريم مي‌كنيد؟ عضو يك انجمن هستيم و قرار است از منافع مشترك ما در اين جا دفاع شود.
حريري در پاسخ به پرسشي مبني بر اينكه آيا اتاق بازرگاني توانايي و فرصت حركت در فضاي بين‌المللي براي مديريت تحريم دارد؟ اظهار مي‌كند: به عنوان يك تشكل اتاق بازرگاني، پرهيز دارم كه از فعاليت‌ها و خدمات يك اتاق مشترك سخن بگويم چرا كه در فضاي انتخابات هستيم اما به نظرم تجربيات خوبي در اين زمينه وجود دارد و اتاق بازرگاني بسيار فعال‌تر مي‌تواند در اين حوزه نقش آفرين باشد. به عنوان نمونه بحث‌هاي بانكي كه بين ايران و يكي از كشورها شكل گرفت با تلاش يكي دو ساله اتاق ما به يك جاهايي رسيده، كمك دولت هم كنار ما بود و هر جا رفتيم صحبت كرديم و مجوزهاي مربوطه را از دولت گرفتيم. به اعتقاد ما حرف‌هايي كه دولت نبايد بزند و فرصت آن را هم ندارد؛ بخش خصوصي فرصت دارد و مي‌تواند بگويد.
وي در پاسخ به اين سوال كه آيا سفرهاي زياد رييس اتاق بازرگاني ايران در اين راستا نبوده است؟ تصريح مي‌كند: اينكه رييس اتاق ايران سفرهاي متعدد خارجي داشته را مي‌پذيرم و مشهود است اما چرايي آن را من نمي‌دانم. اگر مذاكرات بوده، نتيجه خروجي مذاكرات را من نمي‌دانم در صورتي كه به نظر من هيات نمايندگان، هيات رييسه اتاق‌ها و روساي اتاق‌ها وكيل ما هستند كه به آنها راي داديم و موظف هستند، عملكرد و نتايج را به ما گزارش كنند؛ من چنين گزارشي نديدم بنابراين نمي‌توانم قضاوت كنم كه تا كجا پيش رفته است. نتيجه مثبتي نيز در صحنه اقتصاد نمي‌بينم. معتقدم خيلي از كارها را مي‌توان كرد كه فكر مي‌كنيم دولت اجازه نمي‌دهد.
چنگيزي در ادامه مباحث مطرح شده در زمينه تحريم با اشاره به جريان حل مشكل با يكي از بانك‌هاي خارجي مي‌گويد: متاسفم كه نماينده‌هاي بانكي ما كه از طريق يك شركت اروپايي با اين بانك كار مي‌كردند در حالي كه حتي نماينده‌هاي شركت اروپايي را تا به امروز نمي‌شناختند؛ هر دو طرف، بخش خصوصي هستند، اگر كاري نكنيم، به نتيجه نمي‌رسيم ولي شك ندارم اگر اتاق بازرگاني ما فعال تر بود، امروز درگير اين موضوع به اين شدت نبوديم. اقتصاد امروزمان، اقتصاد كيسه‌اي شده و پول را در كيسه مي‌بريم.
* دولت از اتاق طلبكار است!
مستوفي درباره درك دولت از منافع همكاري با اتاق بازرگاني و سهولت كارها در پي آن، تاكيد مي‌كند كه بايد از دولت بخواهيم.
حريري هم در ادامه صحبت‌هاي مستوفي مي‌گويد: به طور كلي اين روحيه هست. هر جا كه رفتيم و به دولت نزديك شديم، به دولت گفتيم كه كاري را به نيابت از او انجام مي‌دهيم و از اين موضوع استقبال شده است.
چنگيزي با اشاره به همايش 127 سالگي اتاق تصريح مي‌كند: در آن جلسه دولت تقاضا مي‌كرد و مي‌گفت كه چرا نمي‌آييد.
حريري ادامه مي دهد: اتاق در وضعيتي است كه دولتي‌ها از اتاق طلب كارند. اين نشان مي‌دهد كه بي‌عملي ما اگر حتي دولت به دخالت بخش خصوصي تمايل نداشته باعث شده كه آنها از ما طلب كارند. پس نشان مي‌دهد كه اتاق در بزرگترين وظيفه‌اش كه مشاوره به سه قوه است، عملكرد قابل قبولي نداشته است.
وي با اشاره به اينكه رفاقت‌هاي دوره‌اي با يك قوه، تعريف سازمان يافته نيست، مي‌گويد: تعريف سازمان يافته اين است كه با تمام نهادهايي كه بايد طرف مشاوره شما باشند ارتباط سازماندهي شده برقرار كنيم و منوط به شخص نباشد و منوط به يك سازمان و جريان تعريف شده باشد كه اگر فردا رييس اتاق عوض شد، اين ارتباط تحت تاثير رفاقت و گروه بندي سياسي قرار نگيرد چرا كه قانون وجود دارد براي قانون بايد راهكار قانوني ايجاد كرد.
نايب رييس اتاق مشترك ايران و چين تصريح مي‌كند: در جشن 127 سالگي اتاق، وزير اقتصاد گفت كه چه اهميتي دارد كه در يكي از اين شوراها بخش خصوصي باشد يا نباشد، مهمترين تاثير اين است كه بخش خصوصي اين قدر قدرت داشته باشد كه در اين قوه به رويش باز باشد. حالا اينكه عضو يك شورايي باشيد يا اينكه يك دفعه هم در مجلس برويد چه فرقي مي‌كند؟ روي اين موضوع خيلي بحث شد كه نگذاشتند آقاي خاموشي در مجلس حرف بزند، آقاي نهاونديان حرف زد؛ خوب نتيجه چيست؟ مهم اين است كه ببينيم ارتباط ما با مجلس طوري است كه روي قوانين مصوب مجلس تاثير مي‌گذاريم؟ مهم اين است كه تاثير بگذاريم اينكه در جلسات اين كميسيون شركت كنيم يا در آن صحن ما را راه بدهند نمايشي است كه به درد سياست مداران مي‌خورد، به درد آدم‌هاي اجرايي اقتصاد نمي‌خورد؛ آنها نتيجه مي‌خواهند. نتيجه اين است كه اگر در بازار كسب و كار رفتم؛ ببينيم كه راحت تر مي‌توانم حركت كنيم.
* انجمن پيشگامان و ليست انتخاباتي
حريري با تاكيد بر اينكه ليستي تحت عنوان «پيشگامان اقتصاد كشور» در انتخابات اتاق بازرگاني ارائه مي‌دهيم، مي‌گويد: قطعا اين ليست را از قبل ننوشته‌ايم. انجمن ما داراي بيش از 17 نفر هيات موسس است كه برخي از آنها دارنده كارت بازرگاني و واجد شرايط براي شركت در انتخابات نيستند نيت ما اين است كه چند نفري كه هسته مركزي اين تشكل هستند بين آدم‌هايي كه براي انتخابات ثبت نام مي‌كنند، بگردند آدم‌هايي را كه كارنامه قابل قبولي نزديك به مانيفست ما داشته و قابليت دارند را پيدا كنيم و در نهايت ليستي را ارائه دهيم. اين ليست از منتها عليه چپ اتاق تا منتها عليه راست اتاق را مي‌تواند در بر گيرد.
وي ادامه مي‌دهد: قطعا اين تشكل با يك پرچم نيامده اتاق را تصرف كند. از هر آدمي را كه فكر كنيم به درد اتاق مي‌خورد كارنامه قابل قبولي داشته، حرف درست داشته اما موقعيت درستي براي پيش بردن حرف خود نداشته حمايت مي‌كنيم. موجودي فعالاني كه در اتاق حاضرند وقت خود را بگذارند، حدود 200 نفرند كه 30 تا 40 نفر آنها هميشه هستند، به اتوبوس آنها هم نگاه مي‌كنيم و مي‌خواهيم مسافرهاي شايسته اجازه دهند كه ما از آنها حمايت كنيم.
حريري درباره گروه‌هايي كه با نام حامي دولتي ادعاي شركت در انتخابات اتاق دارند، مي‌گويد: در هيچ انتخاباتي نديديم كه دولت روي صندوق‌هاي راي دخالت مستقيم داشته باشد. براي اينكه دولت ابزاري در دست دارد كه شامل 20 نفر در اتاق تهران مي‌شود، آن ابزار اين قدر قوي است كه تا الان نديدم كه دولت به عنوان مجموعه دولت دخالت مستقيم در مرحله راي گيري داشته باشد. منكر لابي‌هاي پشت پرده نمي‌شوم، آنچه را مي‌بينم مي‌گويم. در انتخابات قبلي آقاي بازرگاني (معاون وزير بازرگاني) در در مرحله ثبت نام كانديداها دخالت كرد كه بسيار مثبت بود. روساي قبلي اتاق 40 نفر را حذف مي‌كردند؛ رقباي خود را حذف مي‌كردند آقاي نهاونديان، آل اسحاق، راسخ، خودبنده، فراهاني، خوانساري و … را به دلايل كاملا غير منطقي واجد شرايط ندانسته بودند كه شخص جناب شجاع‌الدين بازرگاني، خالت كرد كه كاملا مثبت بود؛ قطعا تفكر دولت حمايت از كساني مثل بهزاديان و صفايي‌فراهاني نبود اما دخالت كرد و به حضور آنها را داد كه به نظر ما حركت مثبتي بود.
حريري در پاسخ به اين پرسش كه آيا عسگراولادي در ليست اين گروه هست و با اين تشكل ارتباط دارد؟ مي‌گويد: آقاي عسگراولادي و امثال او را فراتر از گروه‌ها و دسته‌ها مي‌دانيم؛ اين افراد، استخوان بندي‌هاي اتاق هستند به سنتي بودن اين افراد اعتقاد ندارم و معتقدم كه همه رنگ‌ها، صداها و لحن‌ها در اتاق باشد؛ اتاق كه امثال آقاي عسگراولادي در دوره اخير كه در هيات رييسه آن نبودند، ضرر كرده است.اتاق از نبود آدمي مثل عسگراولادي ضرر كرده است. اگر ايشان اجازه دهند در ليستمان از ايشان استفاده مي‌كنيم. ما از خيلي‌ها خواهش مي‌كنيم كه در ليستمان باشند و شاخص ترين آنها آقاي عسگراولادي است.
وي ادامه مي‌دهد: با چهره‌هاي ديگر نيز در حال مذاكره هستيم كه شامل هيات ريسه اتاق هم مي‌شود. معتقديم فضاي انتخابات يك فايده دارد و آن اين است كه مي‌شود عملكرد ديگران را نقد كرد. اگر فضا را منطي نگه داريم و توهين نشود، فرصتي براي نقد يكديگر و سنجش ميزان نقدپذيري يكديگر است. ما به نقدپذيري افراد امتياز مي‌دهيم؛ دوستاني كه در هيات رييسه اتاق ايران و تهران هستند و شخصيتشان به درد اتاق مي‌خورد، اگر با وجود انتقاداتي كه مطرح مي‌كنيم به نقطه تعامل برسيم حتما از آنها استفاده مي‌كنيم. دوستاني هم هستند كه ترمز اتاق و بخش خصوصي هستند. فضا اگر مشوش باشد، اين افراد مي‌توانند بالا بيايند.
حريري تصريح مي‌كند: فضاي انتخابات بايد منطقي باشد، فحاشي، حتاكي و حزبي برخورد نشود. هر كسي را كه در اين فضا احساس كنيم يار ما است استفاده مي‌كنيم. در عين حال اكنون يك مورد بد مي‌بينيم و آن آرامشي است كه مديران اتاق تبليغ مي‌كنند. اين آرامش مصنوعي است. فضاي اتاق نبايد آرام باشد. بالاترين مقامي كه بايد نظارت كند، شخص وزير بازرگاني است، ايشان مردم را تشويق به راي دادن و شركت در انتخابات مي‌كند ولي اين فضا از متوليان برگزاري انتخابات لااقل در تهران ديده نمي‌شود.
* نقد رييس اتاق بازرگاني ايران…
دبيركل تشكل پيشگامان اقتصاد کشور با تقاضا از همه فعالان اقتصادي كه در خود شايستگي و توان مي‌بينند و مي‌توانند وقت بگذارند و در جايي كه منفعت شخصي ندارد فعاليت كنند، براي حضور در صحنه تصريح مي‌كند: توقع داريم اتاق ايران و تهران هر روز تبليغ كند، متاسفانه تا به حال در هر دوره كمتر از 15 درصد واجدان شرايط به عنوان راي دهنده شركت كردند.
حريري در تعريف نقطه تعامل مي‌گويد: در يك ارگان اجتماعي كه رييس مي‌شويد، بقيه همكارانتان را ديگران انتخاب كردند و ممكن است هماهنگي وجود داشته باشد. معتقدم شخصي مانند آقاي نهاونديان پتانسيل عملكرد مثبت تري نسبت به چهار سال گذشته دارد، تصور شخص ما اين است كه برخي نمي‌گذارند ايشان كارهاي مثبت‌تر خود را بروز دهد. تصميمات مهم بايد جمعي گرفته شود، اگر مديران معتقدند كه در برخي جاها ضعيف بودند، گزارش دهند كه علت ضعفشان چه بوده است. آيا بخش دولتي اجازه نداده يا …؟ آيا همكاران در هيات رييسه‌ها بار خاطر بودند؟ آقاي نهاونديان آدم توانمندي است اما در چهار سال گذشته عملكرد توانمندي نداشته است. اين تعامل اين است كه بپرسيم مشكل چه بوده است. اگر دلايل قانع كننده باشد سعي مي‌كنيم همكاران قوي‌تري براي آن مدير قوي در دوره بعدي فراهم كنيم كه آن ظرفيت را بروز دهد؛ اگر ضعيف بود به نقطه تعامل نمي‌رسيم.
مستوفي درباره سرنوشت انجمن پيشگامان اقتصاد بعد از انتخابات مي‌گويد: اين تشكل به منظور انتخابات بوجود نيامده و فكر تشكيل آن به گذشته باز مي‌گردد. مشكلاتي ديده شده كه براي برطرف كردن آن بهتر است جمعي شويم و صداي خود را به برخي جاها برسانيم. نقطه نمودهاي بعدي عملكردهاي اين انجمن است.
حريري در ادامه صحبت‌هاي مستوفي مي‌گويد: از نظر قوانين مملكتي هر انجمن بايد در جايي به ثبت برسد، ترجيح داديم كه اين انجمن در وزارت كشور به ثبت برسد؛ اين مرحله را طي مي‌كنيم كه پروسه‌اي است كه نياز به زمان دارد. سعي داريم كه در تمام كنش‌هاي اقتصادي كه در مملكت پيش مي‌آيد واكنش مناسب داشته باشيم.
وي تصريح مي‌كند: بخش عظيمي در بخش كشاورزي تعاون و علمي است كه كارت بازرگاني ندارد. به خاطر پوشش اين افراد انجمن را در وزارت كشور به ثبت مي‌رسانيم. از تمام ارگان‌هاي اقتصادي استفاده كرده سعي مي‌كنيم عضو آنها باشيم و ممكن است در انتخابات اتاق تعاون و خانه صنعت نيز شركت كنيم.
حريري با تاكيد بر اينكه معتقد به ائتلاف نيستند مي‌گويد: در ليست ما طيف 40 نفره‌اي هست كه مي‌تواند در تمام ليست‌ها باشند يك سري خطوط قرمز داريم. با تشكل‌ها بحثي نداريم اما به طور كلي حاكميتي كه مدير هستند و تشكل مي‌سازند، مورد سوال ما هستند.
دبيركل تشكل پيشگامان اقتصاد کشور در پايان با تاكيد بر اينكه بخشي نگري نمي‌كنيم، مي‌گويد: ما به عنوان يك تشكل اگر بخواهيم ليست مشترك دهيم، علاوه بر برنامه‌هاي خود به برنامه‌هاي افرادي كه در ليست هستند احترام مي‌گذاريم. به همين دليل برنامه‌مان را همراه با ليست فهرستي انتخاباتي عرضه مي‌كنيم. طرز فكر پدرخواندگي در ما وجود ندارد. حرف‌ها و منطق خود را داريم اما فهرست انتخاباتي شامل برنامه‌هاي پذيرفته شده تمام افراد ليست مي‌شود.
اين تشكل كه چندي پيش با صدور اطلاعيه‌اي با عنوان «پيشگامي اقتصاد ملي در عرصه جهاني، هدف نهايي پيشگامان اقتصاد کشور» اعلام موجوديت كرد، يكي از اهداف خود را حضور جدي در انتخابات چهارم اسفند ماه اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران اعلام كرده است.
مجيدرضا حريري، دبيرکل انجمن، فريال مستوفي و مهدي چنگيزي آشتياني از اعضاي ارشد اين انجمن با حضور در خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) ضمن تشريح فعاليت‌ها و برنامه‌هاي انجمن به پرسش‌هاي خبرنگاران ايسنا درباره اقتصاد كشور و نوع حضور آنها در انتخابات اتاق بازرگاني پاسخ دادند.
فريال مستوفي در پاسخ به خبرنگار ايسنا مبني بر اينكه اتاق بازرگاني چه نقشي را در تعاملات و مبادلات اقتصادي ايران ايفا مي‌كند، مي‌گويد: اتاق بازرگاني كه خود را پارلمان بازرگانان ايران مي‌داند، پيشكسوتي است كه چشم همه به آن است. اتاق بازرگاني بايد فعاليت خود را در بعد اقتصادي و دادن راه حل‌هاي اقتصادي براي مردم جلو ببرد و بيشتر كار كند. به‌خصوص كه نماينده بخش خصوصي است. در كشور ما همواره صحبت از بخش خصوصي مي‌شود اما بخش خصوصي به معناي واقعي نداريم.
وي با بيان اينكه با وجود تاكيد اصل 44 قانون اساسي مبني بر قدرت گرفتن بخش خصوصي مي‌بينيم كه اكثر واگذاري‌ها به شركت‌هاي شبه دولتي انجام مي‌شود، ادامه مي دهد: اتاق بازرگاني بايد حداقل سعي مي‌كرد اين موضوع را به گوش مقامات برساند و به عنوان نماينده بخش خصوصي مشكلات را با دولت مطرح كند. اتاق بايد از آن چيزي كه در اين سال‌هاي اخير بوده، فعال‌تر باشد.
مهدي چنگيزي در ادامه صحبت‌هاي مستوفي با اشاره به اينكه كارآفرينان با نيت ايجاد ارزش افزوده فعاليتي را شروع مي‌كنند، تصريح مي‌كند: طي 30 سال گذشته جناح‌هاي متفاوتي را در بخش‌هاي مجريه، مقننه و قضاييه داشته‌ايم ولي هيچ گاه كارآفرين، كار خود را به دليل مسئوليت نوع جناح در اين سه قوه، تعطيل نكرده است لذا از آن جايي كه يكي از وظايف اتاق بازرگاني ايجاد هماهنگي بين بخش خصوصي و قواي سه گانه است، بايد اين فعاليت را مجزا از نگرش‌هاي فردي خود و يا به دور از نگرش‌هاي افرادي كه امروز متصدي اين قوا هستند، انجام دهد. اين ارتباط و هماهنگي نيز در راستاي توسعه اقتصاد كشور بايد انجام شود. نمي‌توان گفت كه اتاق بازرگاني گرايش بيشتري به قوايي خاص دارد و اگر چنين بوده، اشتباه است؛ چرا كه نماينده بخشي هستند كه خيلي كسب و كار و فعاليت آنها به طرز فكر جناح حاضر كاري ندارد بنابراين كار اتاق بازرگاني هماهنگي با سه قوه براي توسعه اقتصاد كشور است.
مجيدرضا حريري هم در پاسخ به اين پرسش كه آيا اتاق بازرگاني مي‌تواند نماينده كلي بخش خصوصي باشد؟ مي‌گويد: مي‌توان از وجوه مختلف به اينكه اتاق بازرگاني نماينده بخش خصوصي هست يا نه، نگاه كرد؛ از برخي از وجوه هست و از وجوه ديگر نيست. در تعاريف از اتاق بازرگاني به عنوان تشكل تشكل‌ها و پارلمان بخش خصوصي ياد مي‌شود و بايد نماينده بخش خصوصي باشد اما واقعيت اين است كه تا سه‌چهار سال پيش ابزار قانوني براي ورود به عرصه اقتصاد در دست بخش خصوصي نبود.
وي خاطرنشان مي‌كند: اكنون نظام تصميم گرفته است كه بار اقتصاد را بر دوش بخش خصوصي بگذارد؛ اين موضوع تصميم كلي نظام است و صداي واحدي است كه از نظام فارغ از نگاه مديران مياني بيرون مي‌آيد. صداي نظام اين است كه بايد بخش خصوصي بخش عمده‌اي از اقتصاد را اداره كند. اين كه اين اتفاق در عمل افتاده يا نه، مطابق آمارهاي مراجع رسمي قابل ارزيابي است. قطعا به ضعم مسئولان اصلي مملكت در قواي سه گانه و رهبري با انتقادهايي كه شنيديم يعني اين اتفاق، به صورت درست صورت نگرفته است.
حريري با اشاره به اينكه اكنون خيلي به دنبال ميزان تقصير قوه مجريه و اتاق بازرگاني نيستيم، تصريح مي‌كند: اين موضوع چيزي را حل نمي‌كند، بايد به دنبال اين باشيم كه در آينده چه بايد كرد. من شخصا به اين معتقد نيستم كه خيلي بپردازيم به نواقض اجراي كار. اين حق را براي خود محفوظ داريم كه مديراني كه در سال‌هاي اخير اتاق تهران و اتاق ايران را اداره مي‌كردند كارنامه خود را ارائه دهند. مديري كه در انتخابات نيامده را مي‌توان بازخواست كرد اما مديري كه دوباره وارد صحنه انتخابات مي‌شود احتياجي به خواست ما نيست، طبيعي است كه اين افراد با كارنامه خود به ميان بيايند.
وي با تاكيد بر اينكه پنج‌شش اتفاق بزرگ اقتصادي در سال‌هاي اخير رخ داده است كه شامل اصل 44، واگذاري به بخش خصوصي، هدفمندكردن يارانه‌ها، طرح تحول اقتصادي، چشم‌انداز 20 ساله و مواردي از اين دست مي‌شود، اظهار مي‌كند: به نظر من اتاق بايد در همه اين موارد نقش تاثيرگذار داشته باشد. آنچه قانون براي اتاق تعريف كرده اين است كه اتاق بازرگاني به منظور كمك به فراهم آوردن موجبات رشد و توسعه اقتصاد كشور، تبادل افكار و بيان آراء و عقايد مديران صنعتي، معدني، كشاورزي و بازرگاني تشكيل شود. به نظر من اتاق اول بايد اين كار را بكند.
حريري مي‌گويد: اگر تبادل افكار اتفاق بيافتد، نتيجه آن مي‌تواند دسته بندي شود و برود به سمت اهداف و وظايفي كه براي اتاق طرح شده است، اهداف و وظايف آن را نيز قانون مشخص كرده است. كسي كه وارد صحنه انتخابات مي‌شود بايد براساس قانون اتاق صحبت كند. كسي كه مدير اتاق مي‌شود بايد براساس قوانين موجود حركت كنيم و اگر اعتراض داريم با قوه مقننه صحبت كنيم، كما اينكه، قانون جديد اتاق بازرگاني چند سالي است كه در مجلس معطل است. اتاق بايد به عنوان يكي از تاثيرگذارترين نهادهاي بخش خصوصي مطرح باشد.
حريري تاكيد مي‌كند كه ما در انتخابات اتاق تحت نام انجمن شركت نمي‌كنيم بلكه تشكلي به نام «پيشگامان اقتصاد كشور» هستيم. انجمن ما در حال ثبت است و تا زماني كه اين انجمن در وزارت كشور ثبت نشده، از اين اسم قانونا استفاده نمي‌كنيم.
دبيرکل تشكل پيشگامان اقتصاد كشور با تاكيد بر اينكه كمبودهاي موجود ما را به اين گردهمايي واداشت، مي‌گويد: اتاق با محافل آكادميك و نظريه پردازان اقتصادي ارتباط تعريف شده ارگانيك ندارد. اتاق حتي با بخش دولتي اقتصاد يك تعريف تثبيت شده ارگانيك نداشته و سازمان يافته جلو نمي‌رود. به نظر ما اقتصاد يك كليت است و اتاق هم يكي از نهادهايي است كه در اقتصاد هست. براي مثال اتاق در بخش كشاورزي تنبل است در حالي كه در برنامه پنجم براي اين بخش نقش 35 درصدي در اقتصاد كشور لحاظ شده است. چگونه مي‌توان فعال اقتصادي بود و به 35 درصد اقتصاد اصلا نگاه كرد و براي آن برنامه نداشت؟
* رابطه ارگانيك بين اتاق و دولت وجود ندارد
وي ادامه مي‌دهد: واقعيت اين است كه طبق آمار بخش دولتي بيش از 80 درصد اقتصاد را هندل مي‌كند و حدود 40 درصد توليدات، توليدات بخش دولتي است، اين موارد را نمي‌توان ناديده گرفت آنچه باعث احساس كمبود مي‌شد، اين موضع گيري‌ها بود. شهادت مي‌دهم كه در مورد تمام اين اتفاقات بزرگي كه در اقتصاد ما افتاد، از اتاق نظر خواسته شده است اما يك شكل رفتار اين است كه بنشينيم تا دولت و مجلس از ما بخواهد نظر دهيم و يك شكل ديگر اين است كه خود را صاحب خانه بدانيم و نظرات خود را بيان كرده، پيگير باشيم. اين اتفاق به صورت جدي در اتاق نيفتاده است يعني يك رابطه ارگانيك با تمام سطوح اقتصادي موجود در مملكت در اتاق نديديم. اين كمبود باعث شد كه دور هم جمع شويم و براساس كمبود و براساس آنچه فكر مي‌كرديم اتاق بازرگاني بايد عمل كند برنامه‌هايي به عنوان پيشنهاد داريم.
مستوفي درباره توصيه‌هاي انجمن براي بخش سرمايه گذاري با اشاره به مساله چشم‌انداز 20 ساله مي‌گويد: براي پيشرفت يك مملكت سرمايه‌گذاري خارجي يكي از موارد اساسي براي آوردن نوآوري و فناوري است. بايد براي آوردن تكنولوژي جديد تشويق به سرمايه گذاري خارجي كنيم. اصولا كار سرمايه گذار سياسي نيست بلكه به دنبال پول است. هنگامي كه سرمايه گذار قادر است در تمام دنيا سرمايه گذاري كند، بايد فضا را براي جذب سرمايه گذار خارجي در ايران فراهم شود. اينكه فقط شعار دهيم، فايده‌اي ندارد. حجم سرمايه گذاري در ايران نسبت به همه دنيا پايين است. درست است كه صحبت از رشد چند درصدي مي‌كنيم اما رشد را چه مي‌بينيم؟
* بايد از حالت محافظه كاري دور شويم
وي ادامه مي‌دهد: در چشم انداز 20 ساله ساليانه چيزي حدود 50 ميليون دلار نياز داريم، شخصا چنين تصويري براي من دور از ذهن است كه با موقعيت موجود سالي 50 ميليون دلار جذب سرمايه‌گذاري كنيم، نياز به كار بسيار هست. شخصا توقع ندارم كه ظرف دوسه سال به اين سقف برسيم اما خوب است كه اين كار را شروع كنيم. براي اين مساله اتاق بازرگاني پيش قدم نبوده است.
مستوفي درباره نقش آفريني اتاق با تاكيد بر اينكه بخش خصوصي بايد صداي خود را بلند كند و از خواسته خود را از دولت بخواهد، مي‌گويد: در ايران متاسفانه خيلي خودسانسوري داريم در صورتي كه من خيلي از مطالب را مي‌گويم و مي‌بينم كه نه تنها اشكالي پيش نمي‌آيد، استقبال هم مي‌شود. بايد قدري از حالت محافظه كاري دور شويم. يكي ازمشكلاتي كه در ايران هست اين است كه دنبال صندلي هستيم، فكر مي‌كنيم اگر حرفي بزنيم صندلي را از ما مي‌گيرند. اتاق به عنوان بخش خصوصي بايد به دولت پيشنهاد و پيگيري كند.
وي با تاكيد بر اينكه قوانين سرمايه‌گذاري ما روي كاغذ، يكي از بهترين قوانين است اما فقط روي كاغذ است، يادآور مي‌شود: هنوز تشكيلات شفافي نداريم. قوانينن مالياتي، گمركي، قانون كار و … شفاف نبوده، جزيره‌اي است و شخصي تصميم گيري مي‌شود. وقتي اين مشكلات بوجود مي‌آيد، بايد حداقل اين‌ها را با دولت طرح كنيم اما احساس كردم كه خيلي‌ها سكوت مي‌كنند.
* دولت در سرمايه‌گذري بسيار جلوتر از بخش خصوصي است
حريري در ادامه صحبت‌هاي مستوفي مي‌گويد: در اين چند سال اخير علاوه بر قوانين، دفتري به نام خدمات سرمايه گذاري تشكيل شده و خيلي چيزها تغيير كرده است. موضوع خيلي تفاوت كرده اما عملكرد دولت بسيار جلوتر از بخش خصوصي است. يعني اتاق هيچ كاري براي بخش خصوصي، هيچ كار تبليغي براي جذب سرمايه گذار نكرده است.
چنگيزي با اشاره به چرايي تشويق اين گروه تصريح مي‌كند: وقتي پتانسيل ايران را مي‌بينيم و به آمار مي‌نگريم، مي‌بينيم، كليه افرادي كه دست اندركار هستند براين باورند كه پتانسيل ما بيشتر است اما جلو نمي‌رويم. چرا؟ يكي از موضوعات برگزاري سمينارهاي اتاق بازرگاني توسعه روابط است، مي‌بينيم كه سايت اتاق ايران سرفصلي تحت عنوان سرمايه‌گذاري ندارد. واقعا احساس مي‌كنم كه دولتي‌ها در اين بخش خيلي خوب كار كردند. وقتي ما خودمان جلو نمي‌رويم. انتظار هم نبايد داشته باشيم دولت وارد شويم. سرمايه‌گذاري نه تنها توسعه روابط است بلكه موضوع پايدار بودن سيستم سياسي مملكت است. چون سيستم بازرگاني هميشه مي‌تواند دچار نوسانات سياسي شود ولي در جهت پايدار كردن روابط سياسي هميشه موضوعات سرمايه گذاري مهمترين موضوع است.
وي ادامه مي دهد: اگر امروز تعداد سرمايه‌گذاران اروپايي خيلي زياد بودند شايد دولت اروپا، بازرگانان و سياست مداران ما را اين‌طوري نمي‌توانستند درگير تحريم كنند. توسعه روابط يكي از وظايف اتاق بازرگاني در راستاي توسعه اقتصاد است. در طول چهار سال گذشته درگير موضوع تحريم بوديم؛ قسمت عمده تحريم مربوط به بخش خصوصي است. علي‌رغم اينكه كشورهاي طراحي كننده تحريم اعلام كردند كه ما نمي‌خواهيم بخش خصوصي تحت تاثير قرار بگيرد ولي عملا اين بخش تحت تاثير قرار گرفته است و متاسفانه اتاق بازرگاني علي رغم امكاناتي مانند عضويت در ICC (اتاق بازرگاني بين‌المللي) كه مي‌توانست اعلام كند بخش خصوصي نبايد درگير اين تحريم‌ها شود، از اين موضوع استفاده نكرد و سكوت كرد.
* مي‌توانيم بهتر از منافع ملي دفاع كنيم
چنگيزي با اشاره به اينكه از دو سال گذشته در گير هدفمند كردن يارانه‌ها هستيم، اظهار مي‌كند: يكي از بخش‌هاي عمده اقتصاد، تست صنعت ماست و اتاق بازرگاني بايد با دولت مردان براي برنامه‌ريزي در حوزه صنعت درگيري بيشتري مي‌داشت. در 9 ماه گذشته صادرات غير نفتي ما افزايش پيدا كرده است ولي با هدفمندكردن يارانه‌ها و ثابت نگه داشتن نرخ ارز آيا بر اين باور نيستيم كه صادرات خود را از بين مي‌بريم؛ از بين بردن صادرات تنها به معناي درآمد كمتر براي مملكت نيست، به اين معناست كه سرمايه‌اي كه براي شناسايي و ورود به يك بازار خرج شده را از دست مي‌دهيم.
وي تصريح مي‌كند كه معتقديم افرادي كه در گروه خود داريم دلسوزانه‌تر و فعال‌تر مي‌توانند موضوعاتي كه مرتبط با بازرگانان است را مطرح كرده و بهتر از منافع ملي دفاع كنند.
مستوفي در ادامه صحبت‌هاي چنگيزي مي‌گويد: سعي كرديم افرادي كه بازرگان و صنعت گر و درگير هستند، در گروه ما باشند نه افرادي كه به صورت تئوري وارد اقتصاد شدند؛ در كنار اين ويژگي افراد گروه از معلومات آكادميك هم استفاده مي‌كنند.
* دولت و بخش خصوصي مكمل هم در مديريت تحريم
حريري درباره سياست مشخص اتاق درباره تحريم مي‌گويد: دولت و بخش خصوصي مي‌توانند مكمل هم باشند و هر يك به تنهايي نمي‌توانند موضوع تحريم را در سطح بين‌المللي پيگيري كند. دولت محدوديت‌ها و مواضع سياسي خود را دارد. كساني كه تحريم كننده ما هستند مي‌گويند كه نمي‌خواهيم ملت ايران آسيب ببينيد؛ ملت ايران كيست؟ بخش خصوصي به عنوان فعال اقتصادي يعني ملت ايران. ما بايد از اين رخنه‌اي كه آن ها ايجاد كردند، استفاده كنيم. حركت كردن مهم است، ميزان به نتيجه رسيدن را نمي‌توان تضمين كرد. بايد به كشورهاي تحريم كننده مانند ژاپن بگوييم كه من و تو عضو يك ميز در اتاق بازرگاني بين‌المللي هستيم، چرا بخش خصوصي را تحريم مي‌كنيد؟ عضو يك انجمن هستيم و قرار است از منافع مشترك ما در اين جا دفاع شود.
حريري در پاسخ به پرسشي مبني بر اينكه آيا اتاق بازرگاني توانايي و فرصت حركت در فضاي بين‌المللي براي مديريت تحريم دارد؟ اظهار مي‌كند: به عنوان يك تشكل اتاق بازرگاني، پرهيز دارم كه از فعاليت‌ها و خدمات يك اتاق مشترك سخن بگويم چرا كه در فضاي انتخابات هستيم اما به نظرم تجربيات خوبي در اين زمينه وجود دارد و اتاق بازرگاني بسيار فعال‌تر مي‌تواند در اين حوزه نقش آفرين باشد. به عنوان نمونه بحث‌هاي بانكي كه بين ايران و يكي از كشورها شكل گرفت با تلاش يكي دو ساله اتاق ما به يك جاهايي رسيده، كمك دولت هم كنار ما بود و هر جا رفتيم صحبت كرديم و مجوزهاي مربوطه را از دولت گرفتيم. به اعتقاد ما حرف‌هايي كه دولت نبايد بزند و فرصت آن را هم ندارد؛ بخش خصوصي فرصت دارد و مي‌تواند بگويد.
وي در پاسخ به اين سوال كه آيا سفرهاي زياد رييس اتاق بازرگاني ايران در اين راستا نبوده است؟ تصريح مي‌كند: اينكه رييس اتاق ايران سفرهاي متعدد خارجي داشته را مي‌پذيرم و مشهود است اما چرايي آن را من نمي‌دانم. اگر مذاكرات بوده، نتيجه خروجي مذاكرات را من نمي‌دانم در صورتي كه به نظر من هيات نمايندگان، هيات رييسه اتاق‌ها و روساي اتاق‌ها وكيل ما هستند كه به آنها راي داديم و موظف هستند، عملكرد و نتايج را به ما گزارش كنند؛ من چنين گزارشي نديدم بنابراين نمي‌توانم قضاوت كنم كه تا كجا پيش رفته است. نتيجه مثبتي نيز در صحنه اقتصاد نمي‌بينم. معتقدم خيلي از كارها را مي‌توان كرد كه فكر مي‌كنيم دولت اجازه نمي‌دهد.
چنگيزي در ادامه مباحث مطرح شده در زمينه تحريم با اشاره به جريان حل مشكل با يكي از بانك‌هاي خارجي مي‌گويد: متاسفم كه نماينده‌هاي بانكي ما كه از طريق يك شركت اروپايي با اين بانك كار مي‌كردند در حالي كه حتي نماينده‌هاي شركت اروپايي را تا به امروز نمي‌شناختند؛ هر دو طرف، بخش خصوصي هستند، اگر كاري نكنيم، به نتيجه نمي‌رسيم ولي شك ندارم اگر اتاق بازرگاني ما فعال تر بود، امروز درگير اين موضوع به اين شدت نبوديم. اقتصاد امروزمان، اقتصاد كيسه‌اي شده و پول را در كيسه مي‌بريم.
* دولت از اتاق طلبكار است!
مستوفي درباره درك دولت از منافع همكاري با اتاق بازرگاني و سهولت كارها در پي آن، تاكيد مي‌كند كه بايد از دولت بخواهيم.
حريري هم در ادامه صحبت‌هاي مستوفي مي‌گويد: به طور كلي اين روحيه هست. هر جا كه رفتيم و به دولت نزديك شديم، به دولت گفتيم كه كاري را به نيابت از او انجام مي‌دهيم و از اين موضوع استقبال شده است.
چنگيزي با اشاره به همايش 127 سالگي اتاق تصريح مي‌كند: در آن جلسه دولت تقاضا مي‌كرد و مي‌گفت كه چرا نمي‌آييد.
حريري ادامه مي دهد: اتاق در وضعيتي است كه دولتي‌ها از اتاق طلب كارند. اين نشان مي‌دهد كه بي‌عملي ما اگر حتي دولت به دخالت بخش خصوصي تمايل نداشته باعث شده كه آنها از ما طلب كارند. پس نشان مي‌دهد كه اتاق در بزرگترين وظيفه‌اش كه مشاوره به سه قوه است، عملكرد قابل قبولي نداشته است.
وي با اشاره به اينكه رفاقت‌هاي دوره‌اي با يك قوه، تعريف سازمان يافته نيست، مي‌گويد: تعريف سازمان يافته اين است كه با تمام نهادهايي كه بايد طرف مشاوره شما باشند ارتباط سازماندهي شده برقرار كنيم و منوط به شخص نباشد و منوط به يك سازمان و جريان تعريف شده باشد كه اگر فردا رييس اتاق عوض شد، اين ارتباط تحت تاثير رفاقت و گروه بندي سياسي قرار نگيرد چرا كه قانون وجود دارد براي قانون بايد راهكار قانوني ايجاد كرد.
نايب رييس اتاق مشترك ايران و چين تصريح مي‌كند: در جشن 127 سالگي اتاق، وزير اقتصاد گفت كه چه اهميتي دارد كه در يكي از اين شوراها بخش خصوصي باشد يا نباشد، مهمترين تاثير اين است كه بخش خصوصي اين قدر قدرت داشته باشد كه در اين قوه به رويش باز باشد. حالا اينكه عضو يك شورايي باشيد يا اينكه يك دفعه هم در مجلس برويد چه فرقي مي‌كند؟ روي اين موضوع خيلي بحث شد كه نگذاشتند آقاي خاموشي در مجلس حرف بزند، آقاي نهاونديان حرف زد؛ خوب نتيجه چيست؟ مهم اين است كه ببينيم ارتباط ما با مجلس طوري است كه روي قوانين مصوب مجلس تاثير مي‌گذاريم؟ مهم اين است كه تاثير بگذاريم اينكه در جلسات اين كميسيون شركت كنيم يا در آن صحن ما را راه بدهند نمايشي است كه به درد سياست مداران مي‌خورد، به درد آدم‌هاي اجرايي اقتصاد نمي‌خورد؛ آنها نتيجه مي‌خواهند. نتيجه اين است كه اگر در بازار كسب و كار رفتم؛ ببينيم كه راحت تر مي‌توانم حركت كنيم.
* انجمن پيشگامان و ليست انتخاباتي
حريري با تاكيد بر اينكه ليستي تحت عنوان «پيشگامان اقتصاد كشور» در انتخابات اتاق بازرگاني ارائه مي‌دهيم، مي‌گويد: قطعا اين ليست را از قبل ننوشته‌ايم. انجمن ما داراي بيش از 17 نفر هيات موسس است كه برخي از آنها دارنده كارت بازرگاني و واجد شرايط براي شركت در انتخابات نيستند نيت ما اين است كه چند نفري كه هسته مركزي اين تشكل هستند بين آدم‌هايي كه براي انتخابات ثبت نام مي‌كنند، بگردند آدم‌هايي را كه كارنامه قابل قبولي نزديك به مانيفست ما داشته و قابليت دارند را پيدا كنيم و در نهايت ليستي را ارائه دهيم. اين ليست از منتها عليه چپ اتاق تا منتها عليه راست اتاق را مي‌تواند در بر گيرد.
وي ادامه مي‌دهد: قطعا اين تشكل با يك پرچم نيامده اتاق را تصرف كند. از هر آدمي را كه فكر كنيم به درد اتاق مي‌خورد كارنامه قابل قبولي داشته، حرف درست داشته اما موقعيت درستي براي پيش بردن حرف خود نداشته حمايت مي‌كنيم. موجودي فعالاني كه در اتاق حاضرند وقت خود را بگذارند، حدود 200 نفرند كه 30 تا 40 نفر آنها هميشه هستند، به اتوبوس آنها هم نگاه مي‌كنيم و مي‌خواهيم مسافرهاي شايسته اجازه دهند كه ما از آنها حمايت كنيم.
حريري درباره گروه‌هايي كه با نام حامي دولتي ادعاي شركت در انتخابات اتاق دارند، مي‌گويد: در هيچ انتخاباتي نديديم كه دولت روي صندوق‌هاي راي دخالت مستقيم داشته باشد. براي اينكه دولت ابزاري در دست دارد كه شامل 20 نفر در اتاق تهران مي‌شود، آن ابزار اين قدر قوي است كه تا الان نديدم كه دولت به عنوان مجموعه دولت دخالت مستقيم در مرحله راي گيري داشته باشد. منكر لابي‌هاي پشت پرده نمي‌شوم، آنچه را مي‌بينم مي‌گويم. در انتخابات قبلي آقاي بازرگاني (معاون وزير بازرگاني) در در مرحله ثبت نام كانديداها دخالت كرد كه بسيار مثبت بود. روساي قبلي اتاق 40 نفر را حذف مي‌كردند؛ رقباي خود را حذف مي‌كردند آقاي نهاونديان، آل اسحاق، راسخ، خودبنده، فراهاني، خوانساري و … را به دلايل كاملا غير منطقي واجد شرايط ندانسته بودند كه شخص جناب شجاع‌الدين بازرگاني، خالت كرد كه كاملا مثبت بود؛ قطعا تفكر دولت حمايت از كساني مثل بهزاديان و صفايي‌فراهاني نبود اما دخالت كرد و به حضور آنها را داد كه به نظر ما حركت مثبتي بود.
حريري در پاسخ به اين پرسش كه آيا عسگراولادي در ليست اين گروه هست و با اين تشكل ارتباط دارد؟ مي‌گويد: آقاي عسگراولادي و امثال او را فراتر از گروه‌ها و دسته‌ها مي‌دانيم؛ اين افراد، استخوان بندي‌هاي اتاق هستند به سنتي بودن اين افراد اعتقاد ندارم و معتقدم كه همه رنگ‌ها، صداها و لحن‌ها در اتاق باشد؛ اتاق كه امثال آقاي عسگراولادي در دوره اخير كه در هيات رييسه آن نبودند، ضرر كرده است.اتاق از نبود آدمي مثل عسگراولادي ضرر كرده است. اگر ايشان اجازه دهند در ليستمان از ايشان استفاده مي‌كنيم. ما از خيلي‌ها خواهش مي‌كنيم كه در ليستمان باشند و شاخص ترين آنها آقاي عسگراولادي است.
وي ادامه مي‌دهد: با چهره‌هاي ديگر نيز در حال مذاكره هستيم كه شامل هيات ريسه اتاق هم مي‌شود. معتقديم فضاي انتخابات يك فايده دارد و آن اين است كه مي‌شود عملكرد ديگران را نقد كرد. اگر فضا را منطي نگه داريم و توهين نشود، فرصتي براي نقد يكديگر و سنجش ميزان نقدپذيري يكديگر است. ما به نقدپذيري افراد امتياز مي‌دهيم؛ دوستاني كه در هيات رييسه اتاق ايران و تهران هستند و شخصيتشان به درد اتاق مي‌خورد، اگر با وجود انتقاداتي كه مطرح مي‌كنيم به نقطه تعامل برسيم حتما از آنها استفاده مي‌كنيم. دوستاني هم هستند كه ترمز اتاق و بخش خصوصي هستند. فضا اگر مشوش باشد، اين افراد مي‌توانند بالا بيايند.
حريري تصريح مي‌كند: فضاي انتخابات بايد منطقي باشد، فحاشي، حتاكي و حزبي برخورد نشود. هر كسي را كه در اين فضا احساس كنيم يار ما است استفاده مي‌كنيم. در عين حال اكنون يك مورد بد مي‌بينيم و آن آرامشي است كه مديران اتاق تبليغ مي‌كنند. اين آرامش مصنوعي است. فضاي اتاق نبايد آرام باشد. بالاترين مقامي كه بايد نظارت كند، شخص وزير بازرگاني است، ايشان مردم را تشويق به راي دادن و شركت در انتخابات مي‌كند ولي اين فضا از متوليان برگزاري انتخابات لااقل در تهران ديده نمي‌شود.
* نقد رييس اتاق بازرگاني ايران…
دبيركل تشكل پيشگامان اقتصاد کشور با تقاضا از همه فعالان اقتصادي كه در خود شايستگي و توان مي‌بينند و مي‌توانند وقت بگذارند و در جايي كه منفعت شخصي ندارد فعاليت كنند، براي حضور در صحنه تصريح مي‌كند: توقع داريم اتاق ايران و تهران هر روز تبليغ كند، متاسفانه تا به حال در هر دوره كمتر از 15 درصد واجدان شرايط به عنوان راي دهنده شركت كردند.
حريري در تعريف نقطه تعامل مي‌گويد: در يك ارگان اجتماعي كه رييس مي‌شويد، بقيه همكارانتان را ديگران انتخاب كردند و ممكن است هماهنگي وجود داشته باشد. معتقدم شخصي مانند آقاي نهاونديان پتانسيل عملكرد مثبت تري نسبت به چهار سال گذشته دارد، تصور شخص ما اين است كه برخي نمي‌گذارند ايشان كارهاي مثبت‌تر خود را بروز دهد. تصميمات مهم بايد جمعي گرفته شود، اگر مديران معتقدند كه در برخي جاها ضعيف بودند، گزارش دهند كه علت ضعفشان چه بوده است. آيا بخش دولتي اجازه نداده يا …؟ آيا همكاران در هيات رييسه‌ها بار خاطر بودند؟ آقاي نهاونديان آدم توانمندي است اما در چهار سال گذشته عملكرد توانمندي نداشته است. اين تعامل اين است كه بپرسيم مشكل چه بوده است. اگر دلايل قانع كننده باشد سعي مي‌كنيم همكاران قوي‌تري براي آن مدير قوي در دوره بعدي فراهم كنيم كه آن ظرفيت را بروز دهد؛ اگر ضعيف بود به نقطه تعامل نمي‌رسيم.
مستوفي درباره سرنوشت انجمن پيشگامان اقتصاد بعد از انتخابات مي‌گويد: اين تشكل به منظور انتخابات بوجود نيامده و فكر تشكيل آن به گذشته باز مي‌گردد. مشكلاتي ديده شده كه براي برطرف كردن آن بهتر است جمعي شويم و صداي خود را به برخي جاها برسانيم. نقطه نمودهاي بعدي عملكردهاي اين انجمن است.
حريري در ادامه صحبت‌هاي مستوفي مي‌گويد: از نظر قوانين مملكتي هر انجمن بايد در جايي به ثبت برسد، ترجيح داديم كه اين انجمن در وزارت كشور به ثبت برسد؛ اين مرحله را طي مي‌كنيم كه پروسه‌اي است كه نياز به زمان دارد. سعي داريم كه در تمام كنش‌هاي اقتصادي كه در مملكت پيش مي‌آيد واكنش مناسب داشته باشيم.
وي تصريح مي‌كند: بخش عظيمي در بخش كشاورزي تعاون و علمي است كه كارت بازرگاني ندارد. به خاطر پوشش اين افراد انجمن را در وزارت كشور به ثبت مي‌رسانيم. از تمام ارگان‌هاي اقتصادي استفاده كرده سعي مي‌كنيم عضو آنها باشيم و ممكن است در انتخابات اتاق تعاون و خانه صنعت نيز شركت كنيم.
حريري با تاكيد بر اينكه معتقد به ائتلاف نيستند مي‌گويد: در ليست ما طيف 40 نفره‌اي هست كه مي‌تواند در تمام ليست‌ها باشند يك سري خطوط قرمز داريم. با تشكل‌ها بحثي نداريم اما به طور كلي حاكميتي كه مدير هستند و تشكل مي‌سازند، مورد سوال ما هستند.
دبيركل تشكل پيشگامان اقتصاد کشور در پايان با تاكيد بر اينكه بخشي نگري نمي‌كنيم، مي‌گويد: ما به عنوان يك تشكل اگر بخواهيم ليست مشترك دهيم، علاوه بر برنامه‌هاي خود به برنامه‌هاي افرادي كه در ليست هستند احترام مي‌گذاريم. به همين دليل برنامه‌مان را همراه با ليست فهرستي انتخاباتي عرضه مي‌كنيم. طرز فكر پدرخواندگي در ما وجود ندارد. حرف‌ها و منطق خود را داريم اما فهرست انتخاباتي شامل برنامه‌هاي پذيرفته شده تمام افراد ليست مي‌شود.
 |
 |
 |