گزارش نشست بررسی روابط اقتصادی ایران و چین مورخ 97/5/8
سفیر چین در نشست اتاق ایران گفت: چین مخالف این است که هر کشوری بخواهد صرفاً بر اساس قوانین داخلی خود اقدام به اعمال تحریم‌های یک‌جانبه یا هرگونه تبعیض علیه کشور دیگر کند. بر همین اساس چین روابط خود را به‌صورت شفاف با ایران ادامه می‌دهد و چارچوب ادامه این همکاری‌ها برخلاف قوانین بین‌الملل نخواهد بود.
پانگ سن سفیر چین در «نشست روابط اقتصادی ایران و چین» که روز گذشته برگزار شد، با تاکید بر ضرورت حفظ برجام گفت: چین روابط خود را با ایران به‌طور شفاف ادامه می‌دهد و تدام این رابطه به‌هیچ‌وجه بر خلاف قوانین بین‌المللی نیست.
«نشست روابط اقتصادی ایران و چین» به همت اتاق ایران و چین صبح روز دوشنبه با حضور اسداله عسگر اولادی رئیس اتاق ایران و چین، مجید رضا حریری نایب‌رئیس اتاق ایران و چین، محمد خزاعی رئیس سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران، پانگ سن سفیر چین در ایران و وو پیمین رایزن بازرگانی چین در ایران برگزار شد.
بررسی ادامه همکاری‌های ایران و چین در شرایط جدید برجام مهم‌ترین محور برگزاری این نشست تخصصی بود و حضور سفیر و رایزن بازرگانی چین در اتاق ایران این فرصت را فراهم کرد تا فعالان اقتصادی بتوانند مهم‌ترین مشکلات خود را در زمینه مراودات تجاری با چین با مقامات اقتصادی این کشور به صورت حضوری در میان بگذارند.
محمد خزاعی رئیس سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران، با اشاره به پیشینه روابط اقتصادی ایران و چین بیان کرد: شرایط جدید بین‌المللی سیاسی و اقتصادی امروز می‌طلبد تا برنامه‌ریزی دقیق و متناسبی برای این شرایط اتخاذ شود. نگاهی به تحولات 1000 ساله اخیر در منطقه و خاورمیانه حاکی از این است که رابطه چین و ایران همواره از تعادل برخوردار بوده است. هرچند در برخی مواقع این رابطه با مشکلاتی هر چند کوچک مواجه شده، اما تعادل همواره در روابط ایران و چین وجود داشته است.
به گفته رئیس سازمان سرمایه‌گذاری خارجی، حجم مبادلات تجاری میان ایران و چین شامل نفت و میعانات گازی، به بیشترین رقم خود در سال‌های اخیر رسیده است و پروژه‌های متعددی از سوی چین در حال اجراست که سطح روابط تجاری ایران و چین را در مقایسه با قبل کم‌سابقه کرده است.
خزاعی اعلام کرد: همکاری‌های دو کشور زمینه انرژی، استفاده از پول ملی چین در مبادلات بین‌المللی، درآمدهای حاصل از فروش نفت به چین، استفاده از منابع ایران به‌منظور اجرای پروژه‌های و خرید منابع موردنیاز و همکاری‌های دوجانبه میان ایران و چین از مهم‌ترین موضوعاتی است که در دستور کار دو دولت قرار دارد.
خزاعی تصریح کرد: چین امروز با چین ۲سال پیش بسیار فرق کرده است. امروز این کشور به یکی از قدرتمندترین کشورها ازنظر اقتصادی و سیاسی تبدیل شده است. همان‌طور که ایران در سطح منطقه از قدرت برخوردار است.
او با اشاره به سفر اخیر رئیس‌جمهور به کشور چین و دیدار با مقامات اقتصادی این کشور، بیان کرد: در ملاقات صورت گرفته تصمیم قطعی برای ادامه همکاری‌ها در حوزه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی و فرهنگی گرفته شد تا متناسب با شرایط جدید این همکاری‌ها ادامه پیدا کند. ضمن اینکه در همین سفر چارچوب همکاری‌ها پیش‌بینی شد و تفاهم‌نامه‌های همکاری هم به امضا رسید.
به اعتقاد محمد خزاعی معاون وزیر اقتصاد و دارایی، شرایط اقتصادی امروز بسیار پیچیده‌تر از گذشته است و این شرایط پیچیده ایجاب می‌کند تا دولت و بخش خصوصی ایران در همکاری‌های اقتصادی با کشورهای دوست و سایر شرکای تجاری، دقت به بیشتری به خرج دهند.
او همچنین با تاکید بر اهمیت برقراری روابط استراتژیک میان ایران و دیگر کشورهای همسایه، گفت: در تداوم همکاری‌های اقتصادی میان ایران و چین، هستند کشورهایی که می‌خواهند این نوع رابطه صدمه ببیند.
خزاعی خطاب به سفیر و رایزن بازرگانی چینی گفت: ما ایرانی‌ها اصطلاحی داریم که وقتی با یک نفر دوست هستی، سطح انتظاراتت را از او بالا ببر؛ با تکیه بر همین اصطلاح و با توجه به سابقه چندین ساله ایران و چین که مشخصه مهم آن هم «جاده ابریشم» است، انتظار می‌رود سطح روابط گسترده‌تر از قبل شود.
همکاری‌های چین و ایران مکمل هم هستند
در ادامه، پانگ سن سفیر چین در ایران نیز با اشاره به روابط دوجانبه دو کشور ایران و چین و همچنین پیشینه برقراری روابط دو کشور به‌وسیله جاده ابریشم، اظهار داشت: بعد از شکل‌گیری روابط دیپلماتیک در سال 1971 شاهد برقراری تبادلات صورت گرفته میان ایران و چین در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی هستیم.
سفیر چین در ایران با تأکید بر این نکته که توسعه همکاری‌های ایران و چین به نفع هر دو کشور است، تصریح کرد: در حال حاضر ایران سومین شریک تجاری بزرگ چین و ششمین کشور بزرگ صادرکننده نفت به چین است و با پیشبرد همکاری‌های اقتصادی و سیاسی شرایط مساعدی پیشروی دو کشور قرار خواهد گرفت.
پانگ سن با اشاره به آمارهای منتشرشده از حجم تبادلات میان ایران و چین در نیمه اول سال 2018، بیان کرد: حجم تجارت دوجانبه میان ایران و چین سال‌به‌سال افزایش می‌یابد. به‌طوری‌که از ابتدای ماه ژانویه حجم مبادلات تجاری دو کشور 16 میلیارد و 670 میلیون دلار محاسبه‌شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افزایش داشته است.
حجم سرمایه‌گذاری چین در ایران افزایش می‌یابد
سفیر چین در ایران با اعلام این خبر که حجم سرمایه‌گذاری‌های چین در ایران افزایش خواهد داشت، افزود: در حال حاضر تعداد سرمایه‌گذاران چینی که دارای مدرک موردنیاز بین‌المللی برای این سرمایه‌گذاری هستند، 57 نفر هستند. این سرمایه‌گذاران نه‌تنها باعث انتقال تکنولوژی و تجربیات پیشرفته به ایران می‌شوند، بلکه منجر به اشتغال‌زایی نیز شده‌اند که به نفع اقتصاد ایران است.
پانگ سن در ادامه توضیحات خود در خصوص همکاری‌های دوجانبه ایران و چین در پروژه‌های مشترک به‌ویژه احیای جاده ابریشم با عنوان «یک کمربند و یک جاده» گفت: خوشبختانه در این زمینه به دستاوردهای مثبتی رسیده‌ایم و علاوه بر این پروژه، شرکت‌های چینی پروژه‌های معیشتی مهمی در ایران به اجرا گذاشته‌اند که پروژه‌های مرتبط در زمینه قطارسریع‌السیر، آبیاری و آب‌رسانی، انرژی و … ازجمله مهم‌ترین آن‌هاست.
ضرورت همکاری دو کشور چین ایران در آموزش و توسعه منابع انسانی
سفیر چین در ایران، «آموزش در زمینه منابع انسانی» را یکی دیگر از مهم‌ترین ابعاد همکاری‌های دو کشور ایران و چین دانست که به اعتقاد او باعث انتقال تجربیات میان نخبگان هر دو کشور می‌شود.
بنابر اعلام پانگ سن از ابتدای ماه ژوئن 2018، تعداد ایرانی‌هایی که در 100 پروژه مربوط به چین مشارکت داشتند و آموزش دیده‌اند، 227 نفر است که عمدتاً آموزش این منابع انسانی نیز در زمینه انرژی‌های تجدید پذیر، کشاورزی، ساخت‌وساز زیربنایی بوده است.
برجام، دستاورد مهم دیپلماسی چندجانبه است
پانگ سن که دومین بخش از سخنرانی خود را به ضرورت حفظ برجام با هدف حفظ صلح و ثبات در خاورمیانه اختصاص داده بود، به نمایندگی از وانگ یی وزیر امور خارجه چین، پیام او را به حاضران در نشست ابلاغ کرد.
او گفت: وزیر امور خارجه چین همواره تأکید دارد که قوانین و مقررات بین‌المللی رعایت شود و شرکت‌های بزرگ همواره مسئولیت اشتباهات خود را بپذیرند. به اعتقاد وانگ یی تحریم‌های یک‌جانبه تنها نتایجی برعکس خواهد داشت که باید مانع از آن شد. علاوه بر این، حفظ برجام راه بسیار طولانی است که کارهای زیادی باید در این راستا انجام داد.
او تاکید کرد:چین باید با همکاری ایران، هماهنگی‌های لازم را انجام داده و برای اجرای برجام تلاش خواهیم کرد.
پانگ سن در ادامه بیان مهم‌ترین نقطه‌نظرات وزیر امور خارجه چین در خصوص برجام تاکید کرد: چین مخالف این است که هر کشوری بخواهد صرفاً بر اساس قوانین داخلی خود اقدام به اعمال تحریم‌های یک‌جانبه یا هرگونه تبعیض علیه کشور دیگر کند. بر همین اساس چین روابط خود را به‌صورت شفاف با ایران ادامه می‌دهد و چارچوب ادامه این همکاری‌ها برخلاف قوانین بین‌الملل نخواهد بود.
چین مدافع تجارت آزاد است
پانگ سن سفیر چین در ایران همچنین تأکید کرد: چین با پیروی از ایده تجارت WTO همواره از تجارت آزادچندجانبه دفاع می‌کند. تأکید این کشور بر ایده «درهای باز» است. همان‌طور که در کتابی هم که با عنوان «چین و WTO» منتشر شده است، مواضع چین در خصوص مشارکت در نظام چندجانبه بین‌المللی توضیح داده شده است و از آغاز زمان پیوستن چین به سازمان تجارت جهانی تا احیای جاده ابریشم، این کشور همواره سهم خود را در اقتصاد جهان با هدف بهبود و معیشت ادا کرده است.
به اعتقاد سفیر چین در ایران، با تاکید بر همین ایده است که چین زمینه‌های همکاری در احیای جاده ابریشم را توسعه داده است و تمایل دارد تا این همکاری را با روش‌های ابتکاری با ایران تقویت کند.
سفیر چین در ایران در پاسخ به انتقادات برخی از حاضران در جمع در خصوص نحوه همکاری با بانک «کونلون» چین، به رایزنی‌های صورت گرفته با مدیران این بانک اشاره کرد و این اطمینان را داد تا مشکلات حل شود.
چین شریک قابل اعتماد ایران است
در ادامه مجیدرضا حریری نایب رئیس اتاق ایران و چین، بیان کرد: روابط میان ایران و چین در هیچ دوره‌ای متوقف نشده و خوشبختانه رو به رشد است. آمار منتشر شده از صادرات و واردات میان ایران و چین هم حاکی از این رشد است. بطوریکه صادرات ایران به چین در 5 ماهه اول سال، 9.68 میلیارد دلار برآورد شده است که با رشد 20.9 درصدی در مقایسه با مدت مشابه سال قبل مواجه بوده است. واردات ایران از چین نیز در همین مدت و در مقایسه با زمان مشابه سال قبل 2.1 درصد کاهش داشته است.
به گفته حریری و با احتساب تبادلات صورت گرفته میان ایران و چین باید گفت تراز تجاری میان دو کشور مثبت و به نفع ایران است.
او خطاب به حاضران گفت: اما متاسفانه جوی علیه روابط میان ایران و چین در میان مردم وجود دارد که وظیفه شما فعالان است که این نگاه منفی را در جامعه رفع کنید. خیلی از کشورها مایل به گسترش همکاری‌های میان ایران و چین نیستند، اما ما این باور را داریم که چین شریک تجاری معتمدی برای ایران است.
حریری تاکید کرد: ما فکر می‌کنیم در آینده نقش بخش خصوصی و بنگاه‌های کوچک و متوسط در روابط ایران و چین پرررنگ‌تر خواهد شد و به همین دلیل باید این آمادگی را در خودمان ایجاد کنیم. شرایط جدید می‌تواند اشکالات و فرصت‌های جدیدی به همراه داشته باشد. در همین راستا ممکن است شاهد تغییراتی باشیم که بخش عمده آنها ناشی از تحریم‌هاست و این شرایط می‌طلبد تا قبل از اینکه مشکلات گسترده‌تر شود، از آنها باخبر شویم.
حریری با تشبیه شرایط فعلی به جنگ اقتصادی، فعالان اقتصادی را سربازانی دانست که باید از تمام توان خود بیش از گذشته برای توسعه کسب‌وکارشان با دنیا استفاده کنند.
همکاری نزدیک دولت‌ها و بنگاه‌ها، لازمه توسعه همکاری‌های چین و ایران
در ادامه اوی پیمنی رایزن بازرگانی چین در ایران بیان کرد: برگزاری این جلسه در این برهه از زمان بسیار حائز اهمیت است و باور دارم با همکاری نزدیک میان دولت و بنگاه‌های دو کشور، راه‌حل‌های بسیار خوبی برای همکاری در آینده پیدا خواهد شد.
رایزن بازرگانی چین در ایران از تمایل زیاد شرکت‌های چینی برای سرمایه‌گذاری در زمینه انرژی‌های نوین و تجدیدپذیر خبر داد که در صورت اجرایی شدن این پروژه‌ها، مشوق بسیار خوبی برای دیگر سرمایه‌گذاران است.
موضوع حمل و نقل میان ایران و چین و محدودیت‌هایی که در این زمینه وجود دارد، از دیگر مشکلات مطرح شده توسط حاضران بود که رایزن بازرگانی چین در ایران خطاب به آنان گفت: از دو سال پیش با تأسیس قطارهای سریع‌السیر در برخی شهرهای چین که به ایران بار انتقال می‌دهند سعی داشتیم تا این موضوع را حل کنیم.
او پیشنهاد داد تا تقاضا برای حمل و نقل ریلی افزایش یابد. به این دلیل که وقتی قطار باربری از چین به ایران می‌رسد، این قطار می‌بایست با بار مجدد به چین بازگردد.